206 3

Dekoracje na Boże Narodzenie a do Polski dotarły wraz z kolonistami niemieckimi w czasie zaborów (najpóźniej do centralnej i południowo-wschodniej Polski, gdyż dopiero w okresie międzywojennym). Początkowo dekorowano je podobnie jak podłaźniczki: jabłkami, orzechami, opłatkiem, piernikami, cukierkami i świeczkami. Z czasem pojawiały się nowe ozdoby choinkowe, własnoręcznie wykonane z papieru, słomek, wydmuszek jaj, piórek itp. Przygotowywanie ozdób choinkowych było ulubionym zajęciem dzieci oczekujących nadejścia świąt. Szklane ozdoby - bombki choinkowe i elektryczne oświetlenie uczyniły wielką zmianę w sposobie dekorowania choinek. Obecnie na całym świecie dekoruje się świątecznie ulice i place miast, witryny sklepowe oraz miejsca użyteczności publicznej. Mniejsze dekoracje można zamówić i kupić w kwiaciarniach, galeriach florystycznych i u prywatnych twórców. Żywe zielone gałęzie często zastępuje się sztucznymi.

Najwięcej ozdób świątecznych wykonuje się jednak z myślą o domu; dawniej były to głównie tradycyjne, udekorowane choinki (przede wszystkim świerki), potem pojawiły się stroiki. Świąteczne dekoracje zdecydowanie zmierzają w kierunku daleko idących uproszczeń, wręcz symboli wywołujących skojarzenia, na przykład jedna wisząca bombka albo ich cały zestaw, świece - ale nie w stroikach, tylko pojedynczo, i w końcu mnóstwo lampek choinkowych, niekiedy drobniutkich jak ryż.

Dekoracje adwentowe

Wieniec adwentowy

Adwent to czas oczekiwania na przyjście Chrystusa i przygotowania do Bożego Narodzenia (adventus - po łacinie: przyjście). Florystyka adwentowa wiąże się ze zwyczajami ludowymi i z symboliczną wymową użytych do dekoracji elementów. Do Polski zwyczaj ten przybył z Niemiec (150 lat temu) i przybrał kształt wieńca adwentowego.

Można go wieszać pod sufitem, na ścianie lub w oknie, albo też położyć na stole. W wieńcu, którego kształt symbolizuje obieg Słońca w lecie i zimie, nadzieję na odnowę i zapowiedź Bożego Narodzenia, zawsze umieszcza się cztery świece. W każdą kolejną niedzielę Adwentu zapala się odpowiednią liczbę świec (co tydzień

0    jedną więcej), a w ostatnią płoną już wszystkie cztery. Świece symbolizują ciepło, światło i zależne od niego życie. Najczęściej używa się świec czerwonych symbolizujących siłę życiową; żółte oznaczają światło

1    oczekiwanie, a białe świąteczny charakter dekoracji. Materiał, z którego wykonany jest wieniec, ma również magiczne znaczenie. Bezlistne gałęzie (nazywane rózgą św. Mikołaja) miały przynosić błogosławieństwo, były nadzieją na urodzaj i uosobienie siły życiowej. Zielone gałązki chroniły domostwo przed złem, utożsamianym z zimą. Takimi „amuletami” były pędy cisa, żywotnika, ostrokrzewu, jałowca, bukszpanu, jodły, świerka, janowca, cyprysa, sosny, cedru, a także jemioły, która według wierzeń celtyckich spadała na Ziemię prosto z rąk bogów. Konstrukcję wieńca można zrobić z samych gałęzi, upleść jak girlandę (na stelażu) lub wykonać na podkładzie ze słomy czy w gąbce florystycznej (do żywych lub do suszonych roślin). Oprócz pędów i świec w skład wieńca adwentowego wchodzą ozdoby: kokardy, owoce (sztuczne, suszone, kandyzowane), będące symbolem życia i odnowy, rzadziej -kwiaty i dodatki roślinne (żywe, zasuszone lub sztuczne), słodycze (dary dla dobrych duchów), szyszki (modrzewia, cyprysa i olchy), orzechy, ozdoby ze słomy, przyprawy, takie jak cynamon w laskach, gałka muszkatołowa oraz anyż, a także świąteczne figurki (głównie aniołki) i gwiazdki. Kwiaty cięte można umieszczać w fiolkach z wodą i wymieniać je po przekwitnięciu. Wieńce adwentowe wciąż ulegają przeobrażeniom i modyfikacjom, zgodnie z fantazją i umiejętnościami florystów, np. wprowadza się

212

ABC Florystyki