332 2

Bogdan Rączkowski - BHP w praktyce Rozdział 9

Maszyny, których uszkodzenie stwierdzono w czasie pracy, powinny być niezwłocznie zatrzymane i wyłączone z zasilania energią; wznowienie pracy maszyny bez usunięcia uszkodzenia jest niedopuszczalne.

Maszyny niesprawne, uszkodzone lub pozostające w naprawie powinny być wycofane z użytkowania oraz wyraźnie oznakowane tablicami informacyjnymi i zabezpieczone w sposób uniemożliwiający ich uruchomienie.

Maszyn będących w ruchu nie wolno pozostawiać bez obsługi lub nadzoru, chyba że dokumentacja techniczno-ruchowa stanowi inaczej.

Pracodawca jest obowiązany ustalić rodzaje maszyn, które wymagają stałej obsługi, a pozostawienie ich bez niej może być przyczyną katastrofy, wybuchu lub pożaru, oraz obowiązany jest ustalić szczegółowe warunki obsługi i nadzoru nad pracą tych maszyn.

Maszyn będących w ruchu nie wolno naprawiać, czyścić i smarować, z wyjątkiem smarowania za pomocą specjalnych urządzeń określonych w dokumentacji techniczno-ruchowej.

Pracownicy zatrudnieni przy obsłudze maszyn z ruchomymi elementami nie mogą pracować w odzieży z luźnymi (zwisającymi) częściami, jak np. luźno zakończone rękawy, krawaty, szaliki, poły, oraz bez nakryć głowy okrywających włosy.

. . \

•    części, zespoły maszyn i urządzeń produkcyjnych (rurociągi, przewody, kable itp.) powinny być wykonane z takim wyliczeniem, aby uniemożliwić ich przypadkowe uszkodzenie stwarzające zagrożenie,

•    maszyny i urządzenia produkcyjne, wyposażone w układy gazowe, parowe, pneumatyczne, hydrauliczne lub inne, powinny być wykonane zgodnie z wymogami bezpieczeństwa dotyczącymi tych układów, przy równoczesnym uwzględnieniu specyficznych warunków pracy tych maszyn i urządzeń w zespołach i w systemach technologicznych,

⁰ części maszyn i urządzeń produkcyjnych nie powinny mieć ostrych zakończeń i krawędzi oraz nierówności powierzchni, jeśli nie jest to konieczne ze względu na ich działanie. W tych ostatnich przypadkach należy zastosować środki ochrony przed możliwością urazów,

•    konstrukcja maszyn i urządzeń produkcyjnych powinna uniemożliwiać przypadkowy kontakt osób z częściami nadmiernie gorącymi i zimnymi,

⁰ stanowiska obsługi maszyn i urządzeń produkcyjnych powinny być bezpieczne i zapewniać wygodę pracy,

•    maszyny i urządzenia produkcyjne w koniecznych przypadkach powinny być wyposażone w kabiny chroniące pracowników przed niekorzystnym oddziaływaniem środowiska zewnętrznego. Konstrukcja i usytuowanie kabiny nie powinny stwarzać dodatkowych zagrożeń oraz utrudniać wykonywania czynności,

•    w koniecznych przypadkach maszyny i urządzenia produkcyjne powinny mieć miejscowe oświetlenie dostosowane do warunków eksploatacji (środowiska zagrożeń wybuchem, nadmierną wilgotnością itp.),

•    maszyny i urządzenia produkcyjne, w których dla zapewnienia bezpieczeństwa konieczne jest natychmiastowe zatrzymanie, nie powinny stwarzać niebezpieczeństwa wynikającego ze zużywania się elementów zapewniających takie zatrzymanie,

⁰ elementy robocze maszyn i urządzeń produkcyjnych, a także urządzenia chwytające, mocujące i podnośnikowe lub ich napędy, powinny być zaopatrzone w środki zapobiegające powstawaniu niebezpieczeństwa spowodowanego całkowitym lub częściowym zanikiem zasilania energią (prąd elektryczny, ciecz w układzie hydraulicznym, sprężone powietrze itp.) oraz w środki, które uniemożliwiają samoczynne włączenie po wznowieniu zasilania,

•    w konstrukcjach maszyn i urządzeń powinna być przewidziana ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym (uwzględniając błędne zachowanie się człowieka) spełniająca następujące wymagania podstawowe:

-    części maszyn i urządzeń produkcyjnych przewodzące prąd elektryczny, będące źródłem zagrożenia, powinny być niezawodnie izolowane lub osłonięte, albo powinny znajdować się w miejscach niedostępnych dla ludzi,

-    metalowe części maszyn i urządzeń produkcyjnych, które na skutek uszkodzenia izolacji mogą znaleźć się pod napięciem o niebezpiecznej wartości, powinny być uziemione (zerowane). Dopuszcza się również inne sposoby ochrony zamiast uziemiania (zerowania),

-    w schemacie obwodów elektrycznych maszyn i urządzeń produkcyjnych powinien być przewidziany wyłącznik główny odłączający od sieci zasilającej wszystkie obwody elektryczne. Przy zasilaniu urządzeń z własnego niezależnego źródła energii elektrycznej dopuszcza się wyłączanie napięcia poprzez wyłączenie źródła zasilania bez przerywania obwodu elektrycznego,

•    konstrukcja maszyn i urządzeń produkcyjnych powinna zapobiec gromadzeniu się niebezpiecznych ładunków elektrostatycznych o wartościach niebezpiecznych,

•    maszyny i urządzenia produkcyjne, w zależności od specyfiki procesu produkcyjnego, powinny mieć wbudowane urządzenia do usuwania powstających w czasie pracy substancji szkodliwych, wybuchowych i palnych bezpośrednio z miejsc ich powstawania i gromadzenia się lub miejsca do instalowania takich urządzeń, gdy nie wchodzą one w zakres konstrukcji danej maszyny lub urządzenia,

•    konstrukcja maszyn i urządzeń produkcyjnych powinna eliminować wibracje, hałas, infradźwięki i ultradźwięki lub ograniczać ich poziomy do wartości dopuszczalnych ustalonych w normach przedmiotowych lub innych przepisach państwowych,

⁰ maszyny i urządzenia produkcyjne, przy pracy których powstaje szkodliwe promieniowanie, powinny być wyposażone w urządzenia kontrolne i środki

661