3347

Rozdział 26

LEKI STOSOWANE W CHOROBIE NIEDOKRWIENNEJ SERCA 26.1. PATOMECHANIZM CHOROBY NIEDOKRWIENNEJ SERCA

W chorobie niedokrwiennej serca (chorobie wieńcowej, dusznicy bolesnej, dławicy piersiowej) w wyniku zmienionych miażdżycowo lub obkurczonych naczyń wieńcowych, możliwości dostarczenia tlenu do serca są mniejsze aniżeli zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen.

Tlen jest niezbędny komórce do produkcji ATP. Substratami do syntezy ATP w mięśniu sercowym są przede wszystkim kwas mlekowy, kwasy tłuszczowe i glukoza (ryc. 26.1). Preferowany jest kwas mlekowy, w następnej kolejności metabolizowane są kwasy tłuszczowe, a dopiero pod ich nieobecność metabolizowana jest glukoza. Przemiany kwasu mlekowego i kwasów tłuszczowych odbywają się jedynie w obecności tlenu, natomiast metabolizm glukozy może odbywać się w warunkach tlenowych i beztlenowych. Glikoliza beztlenowa jest jednak mało wydajna. W jej wyniku z 1 cząsteczki glukozy powstają tylko 2 cząsteczki ATP, co stanowi ~5% potencjalnej produkcji ATP. Całkowity metabolizm glukozy (tlenowy i beztlenowy) 1 cząsteczki glukozy dostarcza 3 8 cząsteczek ATP.

Poziom ATP i fosfokreatyny w komórkach mięśnia sercowego spada o kilka procent podczas skurczu i j est odbudowany podczas rozkurczu. Przy niedoborze tlenu, spowodowanego niedokrwieniem, hamowana jest fosforylacja oksydacyjna. Prowadzi to do:

*    zmniejszenia stosunku ATP/ADP w komórkach i w efekcie przyspieszenie glikolizy beztlenowej

*    wzrostu stosunku NADH/NAD i FADH2/FAD, co powoduje hamowanie cyklu Krebsa, (3-oksydacji i przemiany kwasu pirogronowego, w wyniku czego w komórce gromadzą się produkty metabolizmu glukozy (kwas mlekowy), tłuszczów (wolne kwasy tłuszczowe, acylo-CoA, acylokarnityna), fosfolipidów (lizofosfa-

tydy)

*    rozkładu ATP do adenozyny i wypływu adenozyny do przestrzeni międzykomórkowej, gdzie jest metabolizowana (adenozyna —> inozyna —» hipoksantyna —» ksantyna —> kwas moczowy), co uniemożliwia szybką odbudowę ATP.

Gromadzące się w komórce metabolity utrudniają produkcję energii w komórce. Kwas mlekowy blokuje glikolizę beztlenową kwasy tłuszczowe blokują translokazę ATP/ADP, w wyniku czego ATP nie przemieszcza się z mitochondriów do cytozolu, co powoduje dodatkowe hamowanie fosforylacji oksydacyjnej. Acy-

347