8.3. UKŁAD ELEKTRYCZNY ELEKTROWNI
Oprócz klasycznego układu blokowego, w celu zmniejszenia kosztów wyprowadzenia mocy mogą być stosowane układy, w których dwa generatory są dołączone do dwu uzwojeń transformatora trójuzwojeniowego, a uzwojenie trzecie poprzez wyłącznik jest dołączone do rozdzielnicy. Innym rozwiązaniem jest układ z rysunku 8.21 i, w którym dwa transformatory blokowe są dołączone do jednego wyłącznika. W ten sposób zmniejszono nakłady inwestycyjne o koszt wyłącznika linii i pola w rozdzielnicy głównej.
Szyny obejściowe SO (rys. 8.2 lh—j) zapewniają lepszą manewrowość w pracy rozdzielnicy głównej - patrz rysunek 8.26.
Istotnym czynnikiem wpływającym na konfigurację układu elektrycznego elektrowni blokowej jest sposób zasilania rozdzielnicy potrzeb własnych w stanach rozruchu i odstawiania urządzeń elektrowni. W czasie normalnej pracy podstawowe zasilanie rozdzielnicy potrzeb własnych stanowi zaczep generatora (rys. 8.21c-j). W czasie rozruchu lub odstawiania generator jest odłączony od rozdzielnicy głównej - otwarty jest wyłącznik generatorowy 1 z przynależnym do niego odłącznikiem T. W układach blokowych na rysunku 8.21c, e, f rozdzielnica potrzeb własnych jest pozbawiona zasilania z rozdzielnicy głównej i musi być zasilana torem rezerwowym RZ. Natomiast w przypadku z rysunku 8.2ld, g-j dzięki temu, że wyłącznik generatorowy 1 jest umiejscowiony między generatorem a transformatorem blokowym, rozdzielnica potrzeb własnych dalej będzie zasilana torem podstawowym, oczywiście nie z zaczepu generatora, lecz z rozdzielnicy głównej. Rozdzielnica potrzeb własnych z toru rezerwowego RZ zasilana będzie tylko przy zakłóceniach w rozdzielnicy głównej, w transformatorze blokowym TB lub zaczepowym TZ.
Wyłącznik 1 w układach na rysunku 8.21 a-c, e, f, spełnia wszystkie funkcje łączeniowe i wyłącza prądy zwarciowe zgodnie z jego przeznaczeniem (p. 8.3.4). W układach z rysunku 8.21 d, g-j prądy zwarciowe wyłącza wyłącznik 3, a wyłącznik generatorowy 1 służy do przeprowadzania operacji łączeniowych generatora, czyli załącza lub wyłącza prądy obciążeniowe oraz przetężeniowe i zgodnie z definicją z punktu 8.3.4 nazywa się rozłącznikiem generatorowym. Zastosowanie rozłącznika ma następujące podstawowe zalety:
- zapewnienie bezprzerwowego zasilania urządzeń potrzeb własnych, ponieważ nie zachodzi potrzeba przełączania ich na zasilanie rezerwowe, dzięki czemu zwiększa się trwałość napędów i urządzeń potrzeb własnych;
- zmniejszenie liczby błędnych czynności operacyjnych w stanach przejściowych;
- ograniczenie do minimum liczby operacji łączeniowych wyłącznikiem po stronie górnego napięcia transformatora blokowego.
Aby rozłącznik generatorowy spełniał swój e funkcj e, j est wymagana przede wszystkim jego wysoka niezawodność działania. Wykonanie łącznika wyłączającego duże prądy robocze i przetężeniowe generatorów wielkich mocy jest zadaniem bardzo trudnym. Przykładowo zastosowany w bloku 360 MW wyłącznik WWG20 ma parametry: prąd ciągły 12,5 kA, prąd 4-sekundowy 160 kA, a prąd szczytowy 410 kA.
363