463

454 Rośliny ze stanowisk naturalnych

jako lek żółciopędny i moczopędny w schorzeniach wątroby oraz woreczka żółciowego. Pobudza wydzielanie soku żołądkowego i trzustki.

Zbiór. Kwiaty należy zbierać w początkach kwitnienia, gdy część ich jest jeszcze w pączkach: Zebrane w pełni kwitnienia przekwitają w czasie suszenia dając surowiec rozsypujący się i z puszkiem. Przy zbiorze ścina się kwitnące wierzchołki pędów tuż pod pierwszym kwiatem i przenosi luźno ułożone na miejsce suszenia. Suszy się w naturalnej suszarni lub na słońcu. Suszyć należy starannie, gdyż kwiaty niedosuszone łatwo zaparzają się, tracą właściwą barwę i nabierają nieprzyjemnego zapachu. Surowiec uznajemy za ususzony, gdy po zgnieceniu w dłoni kwiaty elastycznie rozprostowują się, wydając charakterystyczny szelest. Jeśli pozostają ściśnięte oznacza to nie wystarczający stopień ususzenia. Po ususzeniu należy usunąć zanieczyszczenia z innych roślin, odrzucić kwiaty przekwitłe z puszkiem — oraz dłuższe łodyżki. Z 2,5 kg świeżych kwiatów otrzymuje się około 1 kg suszu.

Opakowanie dajemy zwykłe, przechowujemy w dziale surowców obojętnych.

30. Kopytnik pospolity — Asarum europaeum L.

(Inne nazwy: kopytnik, narda leśna, kleśniec)

Rodzina: Kokornakowate — Aristolochiaceae Roślina trująca l

Jest to bylina o słabo rozgałęzionych, płożących się łodygach i zimo-trwałyeh liściach. Są one nerkowate, ciemno zielone, całobrzegie, długo-ogonkowe. Kopytnik otrzymał swą nazwę od kształtu liści nerkowatych, podobnych do owalnego kopytka. Występuje zwykle masowo w runie leśnym, w wilgotnych, cienistych lasach liściastych łub zaroślach. Często występuje pod leszczyną. Lubi glebę raczej ciężką, wilgotną, próchniczną. Kwitnie wczesną wiosną (kwiecień — maj). Kwiaty wyrastają z kątów liści, są niepozorne, 'mięsiste, trój płatkowe, czerwonobrunatne. Drobne korzenie przybyszowe wyrastają z węzłów płożącej się łodygi (rys. 120).

Kopytnik występuje w lasach często obok przylaszczki, z którą zbieracze nieraz go mylą. Nie należy również mylić go z bluszczem, który pnie się w górę po drzewach i bluszczykiem ziemnym. Smak i zapach kopytni-ka, szczególnie korzeni, jest charakterystyczny, nieprzyjemny, mdły, powodujący kichanie, kaszel, a nawet wymioty. Cała roślina jest silnie działająca, w większych dawkach trująca.

Surowiec. Surowcem są całe ususzone rośliny — ziele i korzenie kopytnika — Hba cum Rx Asari FP III.

W surowcu są: liście długoogonkowe, nerkowate, barwy ciemnozieło-