464

Kopytnik pospolity 455

Kopytnik pospolity 455

Rys. 120. Kopytnik pospolity (Asarum eiiTOpaeum):

a — cała roślina w okresie kwitnienia; b — kwiat

nej, o brzegach wyraźnie owłosionych, kłącza krótkie, walcowate i drobne, cienkie korzenie. Grubość kłącza dochodzi najwyżej do 7—8 mm. Surowiec ma smak ostry, zapach kamforowo-pieprzny. Zawiera olejek w ilości nie mniejszej niż 0,8°/o, którego głównym składnikiem jest azaron, żywice i inne związki. Wilgotność — najwyżej 10%. Nie może być w surowcu liści zbrunatniałych i kłączy innych roślin, np. turzycy.

Zapotrzebowanie dość duże.

Zastosowanie. Kopytnik jest używany w lecznictwie jako lek wykrztuśny, prze-ciwkaszlowy. W większych dawkach działa wymiotnie.

Stosowany bywa w leczeniu nałogowego alkoholizmu. Ze względu na zbiór rośliny z korzeniami — kopytnik niestety powoli zanika i. należy go wprowadzić do uprawy, która w odpowiadających mu warunkach nie przedstawia większych trudności. Uprawę kopytnika można doskonale połączyć z uprawą wielkoowocowej, szlachetnej'leszczyny, w której cieniu dobrze się udaje. Wskazane są też podsiewy i półuprawy kopytnika na terenach leśnych.

Zbiór ziela przeprowadzamy od' maja do września. Zbierać należy tylko w pogodę suchą, gdyż surowiec zebrany po deszczu czernieje. Ziele z korzeniami wyrywamy ręcznie, podważając nożem lub łopatą. Oczyszczamy starannie z mchu, zeschłych lub zgniłych liści, nie myjemy, gdyż liście łatwo sklejają się i czernieją przy suszeniu. Przy zbiorze należy pozostawić przynajmniej w odstępach półmetrowych jedną roślinę nienaruszoną, gdyż kopytnik trudno odrasta i niewłaściwym zbiorem doprowadzilibyśmy go szybko do całkowitego wyniszczenia.

Z 4,5 kg świeżego ziela z korzeniami otrzymuje się około 1 kg suszu.

Zebrane ziele wraz z korzeniami pakuje się do koszy lub małych worków, nie ugniatając ze względu na łatwość zaparzania się surowców. Suszy się szybko, w suszarni naturalnej o dobrej wentylacji lub w suszarni ogrzewanej w temperaturze do 30°. Rozkłada się surowiec cienką warstwą, aby uniknąć przewracania, które powoduje kruszenie się. Stan właściwego ususzenia poznajemy po łamliwości łodygi. Przy suszeniu cała roślina ciemnieje, przy sortowaniu więc, które powinno nastąpić po ususzeniu,