469

469



PRZYMIOTNIK

1. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA

DERYWATÓW PRZYMIOTNIKOWYCH

Przymiotniki proste (tj. niezłożonc) tworzy się: od czasowników (np. płatny, słyszalny) - A(V), od rzeczowników (np. domowy, zawałowy, wieczorowy) - A(N), od wyrażeń przyimkowych (np. podmorski, beztroski) - A (PN), od liczebników (np. setny, podwójny, dwojaki, dwoisty) - A (Num). od przymiotników (np. głupawy, przygłupi) - A (A,), od przysłówków (np. wczorajszy, wsteczny, dotychczasowy) - A(Adv). Przymiotniki złożone tworzy się od połączeń łeksemów należących do różnych klas.

Przynależność podstaw słowotwórczych do odpowiednich klas stanowi najogólniejsze kryterium podziału derywatów. Niektóre przymiotniki dopuszczają dwie interpretacje, np. odrzeczownikową i odczasownikową (wymienny «- 1. wymiana, 2. wymieniać: władczy I. władca, 2. władać). Konsekwencją dwumotywacyjności może być wydzielanie różnych formantów w różnych interpretacjach, np. 1. władcz-y (formant paradygmatyczny) i 2. wład-czy (formant sufiksalny).

Na niższym poziomie klasyfikacji stosuje się kryteria semantyczne. Przymiotniki derywowane nazywają cechy przedmiotów i sytuacji przez wskazanie na czynność, proces lub stan. które są dla nich charakterystyczne (obrailiwychorobliwy, słynny), na relacje do innych przedmiotów (ogrodowy, wodnisty, cenny), na modyfikacje cechy nazywanej przez podstawę (przepiękny, niebieskawy) oraz przez wskazanie na miejsce lub czas charakteryzujące przedmiot lub sytuację (tutejszy, dzisiejszy).

Wymienione typy semantyczne derywatów na ogół odpowiadają motywacji przez poszczególne części mowy. Jednak istnieją też derywaty motywowane przez wyrazy należące wtórnie do określonej części mowy. Tak np. przymiotniki odrzcczownikowe treningowy, zawalony, postny nazywają czynności i procesy; niektóre pośrednio motywowane są przez czasowniki (postny «- post «- po-

469


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PRZYMIOTNIK1. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNADERYWATÓW PRZYMIOTNIKOWYCH Przymiotniki proste (tj. niezłożone)
PRZYMIOTNIK1. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNADERYWATÓW PRZYMIOTNIKOWYCH Przymiotniki proste (tj. niezłożone)
PRZYMIOTNIK1. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNADERYWATÓW PRZYMIOTNIKOWYCH Przymiotniki proste (tj. niezłożone)
Image111 4.2.Przerzutniki 4.2.1. Charakterystyka ogólna, klasyfikacja i podstawowe parametry przerzu
kaseta FiM pro (cz2) Charakterystyka ogólna Kasety rozmowne O/N/M/ KR wyposażone są w głośnik, mikro
Kolendowicz5 Obciążenia2.1. Charakterystyka ogólna    f Do czynności początkowych pr
STYL ARTYSTYCZNY RYSZARD HANDKE Charakterystyka ogólna. - Lingwistyczne ujęcie stylu artystycznego
Możliwości systemu ISOF-STARTCRMRelacje z klientami i analizy Charakterystyka ogólna CRM w ISOF-STAR
i Strona Gospodarka województwa bielskiego we wrześniu 1932 - charakterystyka ogólna
Warzywnictwo009 WARZYWA CEBULOWESYSTEMATYKA I CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Warzywa cebulowe należą do rodz
Warzywnictwo020 WARZYWA DYNIOWATESYSTEMATYKA I CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Warzywa dyniowate należą do ro
Warzywnictwo029 WARZYWA KAPUSTNESYSTEMATYKA I CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Warzywa kapustne należą do rodz
Warzywnictwo042 WARZYWA KORZENIOWESYSTEMATYKA I CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Do warzyw korzeniowych należą
Warzywnictwo053 WARZYWA LIŚCIOWESYSTEMATYKA I CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Warzywa liściowe należą do różn
Warzywnictwo066 WARZYWA PSIANKOWATESYSTEMATYKA 1 CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Do warzyw psiankowatych nale

więcej podobnych podstron