5 78a5955314

kich typów, a przedstawicielki każdego z nich przekazują inny obraz. Lecz inaczej niż w kinie siatkówkowe filmy są ciągłym strumieniem sygnałów, a nie serią odrębnych klatek.

Oddziaływania między komórkami dwubiegunowymi a amakrynowymi, śledzone jednocześnie przez każdą z grup komórek zwojowych, są przekształcane w strumienie danych, na podstawie których nasz mózg postrzega świat widzialny. Gdy czytamy, chwytamy przedmioty, rozpoznajemy twarze czy też zwyczajnie spacerujemy, kombinacje tych filmów są jedynymi wzrokowymi wskazówkami, jakie otrzymuje nasz mózg. Tworzą one podstawy „wzrokowego języka", z jego własnymi frazami, gramatyką i neuronalnym słownictwem procesu widzenia.

W świetle flesza

Nasz opis złożonej aktywności siatkówki jest oparty na wynikach naszych własnych doświadczeń. Badamy w nich działanie pojedynczych komórek zwojowych. Za pomocą ultracienkiej szklanej pipety podajemy do komórki żółty barwnik, który rozprzestrzenia się gwałtownie we wszystkich dendrytaeh i ujawnia, do których pasm docierają. Pipeta spełnia również funkcję mikroelektrody, pozwalając na pomiar aktywności elektrycznej komórki, odzwierciedlającej złożenie pobudzających sygnałów z komórek dwubiegunowych i hamujących sygnałów z komórek amakrynowych.

Chcąc poznać treść filmów kierowanych przez komórki zwojowe do nerwu wzrokowego, rozpoczęliśmy od dość prostego eksperymentu: zbadania, jak jeden szereg komórek zwojowych odpowiada na błysk światła skierowanego bezpośrednio ma siatkówkę królika O. Błysk trwał sekundę i obejmował obszar kwadratu o boku 600pm, czyli miał dobrze zdefiniowany zakres czasowo-przestrzenny.

Rejestrowaliśmy pobudzeniowe i hamulcowe sygnały otrzymywane przez jeden typ komórek zwojowych w czasie trwania bodźca. Procedurę powtarzaliśmy po kolei dla wszystkich 12 grup komórek zwojowych. Każda z nich reagowała w inny sposób, a odpowiedzi były zadziwiająco zróżnicowane. Na wykresie poniżej © jedna kratka odpowiada jednej sekundzie, a kolor wskazuje na natężenie sygnału w jednej ze zbadanych komórek zwojowych.

Interesujące było, że wszystkie komórki z tej grupy leżące w oświetlanej strefie reagowały na błysk, ale tylko w pierwszej fazie jego trwania. Zadziwiło nas natomiast, że po zakończeniu błysku aktywizowały się niektóre komórki leżące poza oświetlaną strefą - na wykresie reprezentowane przez dwie plamki (niebieski), które pojawiają się po ponad jednej

ILUSTRACJA DON FOLEY DANE OBRAZOWE: FRANK WERBLIN

Komórki zwojowe

Do nerwu v wzrokowego

■ „eu ZVJ0J0^^CH

NAUKI

Początek

błysku

światła

Koniec

błysku

Di dźi - i

Intensywność sygnatu

Niska Wysoka

Listopad 2007