785

¹

fałwU 24.1

Procentowy udz*ał podstawowych procesów oddziaływania promieniowania clektrucnagne tycznego w tkankach w zależności od energii promieniowania

Energia 10* cV	Zjawisko fotoclektryc/ne	Zjawisko Comptooi	Tworzenie par elektron-pozyton
0.01	99*	-	-
0.2	1 *	99*	-
2	—	99*	i %
20	-	50*	50*

w rozdziale 23). Procentowy udział poszczególnych zjawisk w materii jest zależny od energii promieniowania (tab. 24.1).

Energie fotonów promieniowania rentgenowskiego najczęściej stosowanego w medycynie (w diagnostyce i terapii) wynoszą 50-200 kcV. Fotony o takich wartościach energii oddziałują z materią (tab 24.1) w zjawisku fotoelcktryc/nym i Comptona. Powstałe fotoelcktrony w tych zjawiskach mają zasięg w tkankach miękkich 0.02-4.5 mm.

Liniowy współczynnik osłabiania // zależy od rodzaju absorbenta. energii kwantów promieniowania oraz stanu skupienia (np. woda, lód i para wodna posiadają różne p) Mnożąc i dzieląc wykładnik potęgowy we wzorze Lamberta (24.10) przez gęstość absorbenta p, otrzymamy:

•p

/«/_#-e ^p    (24.11)

fdfjr & - OM«cmy wtpófcjynruk otUfeaitu (dwłifty od Mam fizycfMfD i rfrimcjwcfo %ufenun-cjł. fi d~ R -    powierrdMiiowa

Masowy i liniowy współczynnik osłabiania )est sumą skutków wywołanych przez fotony w zjawisku fotoclektrycznym r, Comptona a oraz tworzenia par elektron-pozyton /r

p= r-f o+ k	(24.12)
*.=1 + ° + *	(24.13)
PPPP

Wszelkie efekty popromienne w tkankach zależą wyłącznic od ilości energii pochłoniętej. Z tego względu w zastosowaniach medycznych istotne jest określenie ilości energii zaabsorbowanej, a nie rozproszonej. Energia pochłonięta przez tkanki jest zależna od energii fotonów promieniowania (patrz ryc. 24.9). Na rycinie 24.9 zaznaczono zakres energii fotonów emitowanych przez lampy rentgenowskie stosowane w diagnostyce medycznej, w tym w rentgenowskiej tomografu komputerowej. W zaznaczonym zakresie (ryc. 24.9). promieniowanie rentgenowskie pochłaniane jest w kościach w znacznie większym stopniu niż w tkankach miękkich

785