Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie
wanych czynników produkcji, ich strukturą i stopniem wykorzystania, sposobem organizacji działalności oraz występującymi zależnościami z podmiotami występującymi w otoczeniu powoduje, że ma ona cha-rakter interdyscyplinarny i jest prowadzona nie tylko w ramach analizy finansowej, ale także wchodzi w skład analizy techniczno-ekonomicznej oraz analizy otoczenia.
Obecny kształt analizy kosztówjest efektem liczącego już ponad sto lat jej rozwoju. Czynnikami powodującymi rozwój analizy kosztów było powstanie hierarchicznie zorganizowanego przedsiębiorstwa, dążenie do poprawy efektywności wykorzystania czynników produkcji, dywersyfikacja przedsiębiorstw, złożoność procesów wytwarzania, a ostatnio globalizacja procesów gospodarczych, szybki postęp techniczny i narastająca konkurencja czy też rozwój rynku kapitałowego.89
Celem analizy kosztówjest dostarczenie jednostkom gospodarczym informacji niezbędnych do poznania i oceny poniesionych kosztów, ustalenie możliwości ich obniżenia oraz opracowanie sposobów zwiększania efektywności gospodarowania.
Do podstawowych zadań tej analizy, wiążących się z innymi tematami analizy ekonomicznej można więc zaliczyć:90
1) ocenę działalności firmy na podstawie wskaźników kosztów przez porównanie podstawowych wskaźników danego okresu ze wskaźnikami za okresy ubiegłe i ze wskaźnikami innych analogicznych jednostek w kraju i za granicą,
2) ustalenie odchyleń od kosztów stanowiących podstawę porównań (kosztów planowanych, normatywnych, standardowych),
3) ustalenie głównych czynników wpływających na poziom kosztów firmy i określenie stopnia ich oddziaływania,
4) określenie czynników zależnych i niezależnych od firmy wraz z obliczeniem skutków ich oddziaływania,
5) wykrywanie niedociągnięć w działalności firmy i rezerw wewnętrznych w celu obniżenia kosztów,
6) ułatwienie sprawowania funkcji zarządzania w różnych komórkach i w całej firmie,
7) dostarczenie danych do planowania kosztów w krótkich i długich okresach.
89 C. Kochalski, Analiza kosztów własnych w zarządzaniu strategicznym przedsiębiorstwem przemysłowym, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2000, s. 76 i następne. I;0 K. Sawicki, Analiza kosztów firmy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000, s. 18-19.
210