1 1 1 1 1 1 1 1 |
"\ |
b) | ||||
1 |
i |
i |
\ \ | |||
łe/- |
i i |
1 1 |
1 —1 ,j L | |||
o—i— |
i i i |
i i |
i 1 | |||
) |
V |
_ |
i ./ |
Rys. 2.2. Sposoby doprowadzania i odprowadzania energii
Maszyna cieplna pobierająca energię chemiczną, elektryczną itp i wykonująca w sposób ciągły dodatnią pracę nazywa się silnikiem Maszynę napędzaną silnikiem (np. pompę, sprężarkę) nazywamy maszy ną roboczą.
Doprowadzenie energii za pomocą strugi czynnika ma duże znaczę nie w technice cieplnej (np. do turbiny parowej dostarcza się energię z i pomocą strugi pary).
W sporządzeniu bilansu energii pomaga nam zależność wynikająca z zasady zachowania energii
AEu = Eu2-Eul (2.2)
w której: Eul — energia początkowa układu,
Eu2 — energia końcowa układu.
Jeżeli układ termodynamiczny znajduje się w stanie ustalonym, tzn. wszystkie opisujące go parametry stanu są niezmienne w czasie, to energia doprowadzona do układu równa się energii odprowadzonej
Ed = EW; AEU = 0 (2.3)
Energia układu odosobnionego, tj. układu odizolowanego od otoczenia i nie wymieniającego z nim energii (Ed = Ew = 0), jest niezmienna
Eu2 = Eul; AEU = 0 (2.4)
• (kldziaływanie energetyczne między zamkniętym układem termodynamicznym a jego otoczeniem może przyjmować dwie formy — tzn. i nrrgia może być wymieniana w postaci ciepła i pracy. W rezultacie tych oddziaływań ulega zmianie energia układu.
Weźmy pod uwagę układ zamknięty, który w czasie przemiany nie /mienia swojej energii kinetycznej i potencjalnej. W takiej sytuacji /miana energii całkowitej układu zgodnie ze wzorem (1.1) będzie równa mianie jego energii wewnętrznej.
Zasada zachownia energii dla takiego układu ma postać
AU = Q-L (2.5)
udzie: AU — zmiana energii wewnętrznej układu,
<2 — ciepło doprowadzone do układu,
L — praca wykonana przez układ.
Równanie (2.5) jest matematycznym zapisem pierwszej zasady lormodynamiki, słusznej dla dowolnej przemiany termodynamicznej /uchodzącej w układzie zamkniętym.
Pierwsza zasada termodynamiki stwierdza, że w zamkniętym układzie termodynamicznym, który nie zmienia swej energii kinetycznej i potencjalnej, zmiana energii wewnętrznej jest równa sumie algebraicznej pracy oraz elepią wymienianego z otoczeniem.
Przegrupowując wyrazy w równaniu (2.5), można otrzymać następującą jego postać
L = Q-AU (2.6)
/ której wynika, że wykonanie pracy wymaga dostarczenia do układu ciepła z otoczenia albo zmniejszenia energii wewnętrznej układu. ()znacza to, że praca nie może być wykonana z niczego.
Od setek lat podejmowano próby skonstruowania urządzenia, które wykonywałoby pracę nie będąc zasilane energią dostarczaną z zewnątrz. Urządzenie takie nazwano perpetuum mobile pierwszego rodzaju. Zgodnie z pierwszą zasadą termodynamiki nie jest ono możliwe do zrealizowania. Pomimo to do dziś domorośli konstruktorzy przesyłają do urzędów patentowych liczne projekty „perpetuum mobile”. Eksperci na ogół z łatwością wykazują, iż każdy z nich zawiera jakiś błąd rysun-
I Termodynamika techniczna 33