CCF20100206065

4. Tkanki zwierzęce

i j—iii—ii 1 ~

4.2.1. Tkanka łączna właściwa

Cechą charakterystyczną tej tkanki jest brak substancji twardych w istocie międzykomórkowej., duże możliwości regeneracyjne i znaczny udział w metabolizmie ustroju. Dlatego też nazywa się ją tkanką środowiska wewnętrznego. Ze względu na duże zróżnicowanie podzielono ją na:

■ \    Tu. iat

1. Tkankę łączną wiotką — o budowie typowej dla tkanki łącznej. Zawiera dość liczne włókna argentofilne. W płucach, trzustce, śliniankach i wątrobie tworzy przegrody łącznotkankowe i zrąb (tu wypełnlemeyumóżliwiając wnikanie nerwów i naczyń krwionośnych;

2. Tkankę łączną ukształtowaną (zbitą) — zawierającą liczne włókna kolagenowe. Jeśli układ włókien jest regularny, to jest ona niesamowicie odporna na zerwanie (jako tkanka łączna włóknistą buduje ścięgna, torebki stawowe i błony ścięgniste). Gdy układ włókien jest nieregularny, umożliwia silne odkształcanie (występuje w skórze właściwej);

J3,2Tkankę łączną tłuszczową — stanowiącą rezerwę metaboliczną ustroju. W warunkach stałej nadwyżki metabolicznej jej liczne komórki syntetyzują triglicerydy obojętne i odkładają w swoich cytoplazmach. Jeśli centralną cześć komórki zajmuje duża kropla tłuszczu, to barwa tkanki jest żółta. Jeśli w cytoplazmach znajdują się liczne drobne kuleczki, to kolor jest brunatny, sytuacja taka spotykana jest rzadko, np. u świnki morskiej i szczura. U człowieka tkanka tłuszczowa brunatna występuje gdzieniegdzie tuż po urodzeniu, ale po pierwszym roku życia przekształca się w^t zwykłą tkankę żółtą;

(I)Tkankę łączną siateczkowatą — bogato unaczynioną, bardzo delikatną tkankę o specjalnych funkcjach. Tworzą ją gwiaździste komórki (retikulocyty) kontaktujące sic ze sobą licznymi wypustkami. Powstaje w ten sposób przestrzenna sieć a jej puste miejsca wypełnia gąbczasta substancja podstawowa bogata we włókna retikulinowe. U kręgowców ten typ tkanki tworzy zrąb narządów tzw. limfopoetycznych (są to: węzły chłonne, grasica, śledziona i grudki chłonne układu pokarmowego) oraz zrąb szpiku kostnego. Jednocześnie współtwórz)' tzw. układ siateczkowo-śródbłonkowy spełniający rolę obronną i uczestniczący w’ przemianach hemoglobiny (występuje np. w śledzionie, wątrobie i szpiku kostnym);

5. Tkankę łączną zarodkową (galaretowata niedojrzała, por. Ryc. 38) —jest to najbardziej pierwotny typ tkanki łącznej występujący u kręgowców tylko w okresie zarodkowym jako mezen-chyma. Gwiaździste fibroblasty mają charakter totipotencjalny (wszystkomożny, tu mają zdolność wytwarzania wszystkich rodzajów komórek tkanki łącznej). Galaretowata substancja podstawowa pozbawiona jest włókien. Za pierwowzór takiej tkanki można byłoby uznać mezogleę dwm-warstwowców.

‘    o-

U    ct~

^    fi

* t <j*' C Z

Ryc. 38.

Fibroblasty w tkance łącznej zarodkowej.

69