CCF20100309001(1)

2009-09-23

Podstawowe pojęcia z zakresu prawoznawstwa

Według koncepcji trójelementowej w normie prawnej występuje:

Hipoteza - założenie, przypuszczenie, określa warunki, w jakich przypisywany jest komuś obowiązek lub uprawnienie, wskazuje adresata normy i jego cechy (np. zawód, wiek, stan zdrowia) i okoliczności (zjawiska, wydarzenia, miejsce działania np. w miejscu pracy),

Dyspozycja - wskazuje sposób (treść) zachowania adresata, określa jego \'"-obowiązki lub uprawnienia,

Sankcja -^określa konsekwencje prawne (dolegliwości, nieprzyjemności, kary) zachowania niezgodnego z obowiązkiem. Wyróżnia się sankcję kamą (represyjną), egzekucyjną i nieważności (bezskuteczności).

\\ \

% \

_\_

Podstawowe pojęcia z zakresu prawoznawstwa

Norma prawna musi mieć charakter generalny i abstrakcyjny.

Generalność oznacza, iż norma nie jest skierowana do jednego, ściśle oznaczonego adresata (np. Jana Kowalskiego), ale do grupy podmiotów określonych przy pomocy nazwy rodzajowej (np. podatnik lub każdy człowiek).

Abstrakcyjność oznacza, iż nakazane czy też zakazane zachowanie jest

^''-wymagane od adresata normy w każdym przypadku, gdy ziszczą sie ©

określone w normie prawnej okoliczności. Dotyczy to powtarzalnych zachowań, bez zbytecznego uszczegółowienia określonych nią okoliczności.

Podstawowe pojęcia z zakresu prawoznawstwa

Ze względu na zakres swobody, pozostawiony adresatowi normy prawnej, wyróżnia się:

Normy bezwzględnie obowiązujące - adresat powinien zachować się dokładnie tak, jak określono w normie. Nie ma on pozostawionej swobody w wyborze postępowania,

Normy względnie obowiązujące - adresat może nie dokonać wyboru innego

-zachowania niż określone w normie prawnej,

sjii

Normy Semiimperatywne - wyznaczają pewne ramy postępowania, dając swobodę stronom stosunku prawnego, ale w pewnych tylko granicach.

^ \

Podstawowe pojęcia z zakresu prawoznawstwa

Innym kryterium podziału norm prawnych jest sposób określenia zachowań ludzkich. Na podstawie tego kryterium wyróżnia się:

Normy nakazujące - określają, co ich adresat powinien uczynić, aby postępować zgodnie z treścią normy prawnej,

Normy zakazujące - określają od jakich działań adresat normy prawnej powinien się powstrzymać,

""Normy zezwalające (upoważniające lub uprawniające) - uprawniają do określonego zachowania się adresata.