Choroba —> dynamiczna reakcja ustroju na działanie czynnika chorobotwórczego wyrażająca się zaburzeniami homeostazy, tj. regulacji współdziałania komórek, tkanek i narządów dla utrzymania stałych warunków wnętrza organizmu.
Adaptacja polega na takiej modyfikacji struktury i funkcji komórek, tkanek, narządów i całego ustroju, która umożliwia wystarczającą sprawność organizmu w warunkach obciążenia, zmiennych wymagań stawianych zarówno przez zewnętrzne jak i wewnętrzne środowisko organizmu
- molekularna - ekspresja genetyczna syntezy enzymów adaptacyjnych, np. unieczynniających substancje toksyczne
- komórkowa - zwiększenie aktywności określonych szlaków metabolicznych, wzrost liczby organelli, nasilenie niektórych funkcji komórek (np. właściwości żernych komórek fagocytujących w obecności bakterii)
Choroba utajona - nie dochodzi do świadomości pacjenta, gdy powolny, mało dynamiczny przebieg stwarza ustrojowi możliwości przynajmniej częściowej kompensacji funkcji uszkodzonego narządu (np. rozedma płuc u palaczy, wczesne zmiany zwyrodnieniowe mięśnia serca, kompensowane wzrostem częstości oddechów i akcji serca)
Objawy choroby:
- podmiotowe (subiektywne)
- przedmiotowe (obiektywne)
Chemiczne mediatory zapalenia:
Mediatory miejscowe : histamina, serotonina Enzymy lizosomalne : prostaglandyny, leukotrieny
Czynniki aktywujące płytki : aktywne związki tlenu, tlenek azotu, cytokiny
Mediatory układowe:
—* aktywacja czynnika XII
a) układ kinin (bradykinina)
b) układ krzepnięcia/fibrynolizy —> aktywacja układu dopełniacza
Cytokiny:
1. cytokiny regulujące czynność limfocytów, w tym aktywację, wzrost i różnicowanie, np. IL-2, TGF (3;
2. cytokiny związane z odpornością wrodzoną- TNF i IL-1
3. cytokiny aktywujące komórki zapalne, np. IFN-y i IL-12;
4. chemokiny wykazujące działanie chemotaktyczne dla leukocytów;
5. cytokiny pobudzające krwiotworzenie