Proces zapłonu charakteryzuje się określonymi stężeniowymi granicami, poza którymi zapłon nie nastąpi w żadnych warunkach. W gazowych mieszaninach paliwo-powietrze nawet, gdy źródło zapłonu jest nieskończenie wielkie, zapłon występuje wtedy, kiedy stężenie składników painych w mieszaninie z utleniaczem występuje w określonych granicach (tab. 3.1).
Tabela 3.1
Stężeniowe granice zapłonu [3, 5]
Gaz |
Granice zapłonu | |||
% gazu w powietrzu |
% gazu |
w tlenie | ||
dolna |
górna |
dolna |
górna | |
Wodór |
4,1 |
74,2 |
4,0 |
94,0 |
Tlenek węgla |
12,5 |
74,2 |
15,5 |
94,0 |
Metan |
5,0 |
15,0 |
5,1 |
61,0 |
Etan |
3,2 |
12,5 |
3,0 |
66,0 |
Propan |
2,4 |
9,5 |
2,3 |
55,0 |
Butan |
1,9 |
8,4 |
1,8 |
48,0 |
Pentan |
1,4 |
7,8 |
- |
- |
Heksan |
1,25 |
6,9 |
- |
- |
Hektan |
1.0 |
6,0 |
- |
- |
Etylen |
3,75 |
29,6 |
2,9 |
79,9 |
Acetylen |
2,5 |
80,0 |
2,5 |
89,4 |
Benzen |
1,41 |
6,75 |
2,6 |
30,0 |
Metanol |
6,72 |
36,5 |
- |
- |
Etanol |
3,28 |
18,95 |
- |
- |
Jeśli w mieszaninie palnej udział paliwa jest niewielki, to ilość wydzielającego się ciepła z procesu spalania nie jest w stanie doprowadzić sąsiedniej warstwy do temperatury zapłonu - to jest do propagacji płomienia. Należy przy tym zaznaczyć, że podgrzanie sąsiednich warstw gazu musi zapewnić taką temperaturę, w której nie tylko są kompensowane straty energii do otoczenia, ale podgrzewana jest zimna mieszanka palna napływająca do strefy spalania w takim stopniu, ażeby mogła być zainicjowana reakcja spalania.
Podobnie działa brak utleniacza. Tym dwóm przypadkom odpowiada dolna i górna granica zapłonu.
Granice zapłonu mieszanin składających się z wielu składników palnych, ale nie zawierających składników obojętnych ( ICC^l+fN?! < 5% ) można określić ze wzoru Le Chateliera:
Le.d ~
(3.6)
+
"Kg -d)
"2(g ,d)
"n(g -d)
w którym:
Zg d - dolna lub górna granica zapłonu, %;
a\ - zawartość /-tego składnika palnego w paliwie, %.