Wprowadzona wielkość natężenia pola magnetycznego jest pojęciem pomocniczym przy obliczaniu obwodów magnetycznych. Natężenie pola magnetycznego nie określa całkowicie pola magnetycznego, ponieważ nie uwzględnia wpływu środowiska, w którym zamyka się strumień magnetyczny, uwzględnia natomiast przyczyny powodujące powstanie pola, a więc układ przewodów, rozmiary, a także płynący w nich prąd.
Zestawiając ze sobą wzory (3-3) i (3-7) dojdziemy łatwo do zależności pomiędzy indukcją magnetyczną B a natężeniem pola H
B [i = = [*■ H (3-9)
Wymiar natężenia pola magnetycznego w układzie jednostek SI określamy ze wzoru (3-8)
1 [H] = 1
m
Stosuje się też jednostkę większą 1 -= 100 —-, niekiedy też
cm m
spotyka się jeszcze inną jednostkę natężenia zwaną erstedem
A
(skrót Oe), przy czym 1 Oe = 80 — = 0,8 A/cm, a 1 A/m = = 0,0125 Oe.
Wg zależności (3-9) wyznaczymy jednostkę przenikalności magnetycznej
Ifa] =
[B] Vs/m2
[H] A/m
Ustalono, że przenikalność magnetyczna próżni p0 wynosi
4jt-10-7
Vs
Am
1,25 * 10—8
Vs
Am
Przenikalność magnetyczna powietrza i innych ciał, z wyjątkiem tzw. ciał ferromagnetycznych (żelazo, kobalt, nikiel oraz stopy tych metali), mało różni się od przenikalności magnetycznej próżni i w praktycznej elektrotechnice przyjmuje się ją równą u0.
Obliczanie obwodów magnetycznych najczęściej sprowadza się do wyznaczenia przepływu 0 (amperozwojów) z * I potrzebnego do uzyskania natężenia pola magnetycznego koniecznego do wytwo-rżenia wymaganego strumienia magnetycznego lub indukcji magnetycznej.
Wyznaczenie natężenia prądu i liczby zwojów zależy m. in. od napięcia zasilającego zwoje cewki. Należy dobierać takie natężenie prądu, aby przewody cewki nie grzały się nadmiernie. Dopuszczalna gęstość prądu nie może przekraczać 5 A/mm2.
Przykład 3.1. Obliczyć przepływ potrzebny do wytworzenia w cewce bez rdzenia o długości 40 om i średnicy 8 cm strumienia magnetycznego o wartości 0,000114 Vs.
Mając dany strumień magnetyczny wyznaczamy indukcję magnetyczną B uprzednio obliczywszy pole S przekroju cewki
S =
r.d2 3,14- 0,08*
3,14-0,0064
= 0,005024 m2
B
O
~S
0,000114
= 0,0227 T
0,005024
H = —-Ho
Przenikalność magnetyczna powietrza praktycznie jest równa przeni-kaliności magnetycznej próżni, zatem
0,0227
Natężenie pola
H =
18 000 A/m
1,25- 10-6
Przepływ (amperozwoje)
z I = H l = 18 000 ■ 0,4 = 7200 A
Liczbę zwojów wyznaczymy z podziału iloczynu wyrażającego ampero-zrwoje np.
gdy I = 6 A — z — 1200 zwojow gdy I = 4 A — z = 1800 . wojów gdy 1 = 2 A —. z = 3600 zwojów
Często zdarza się, że obwód magnetyczny składa się z kilku części, w których indukcja magnetyczna, a tym samym i natężenie mają różne wartości. Przypuśćmy, że w obwodzie takim na długości średniej linii Zx natężenie pola wynosi H1, na Z2 — ff2, na ^3 — H3 itd., wówczas przepływ dla takiego obwodu z I = = H1Z1 + H2Z2 + H3Z3 = 0
albo ogólnie
k—n
© = zł = (Hklk) (3-10)
k-1
Zależność ta jest znana pod nazwą prawa przepływu.
75