CCI20111111058

na niej biegunami elektromagnesów i z twornika zawierającego uzwojenie umieszczone w żłobkach na jego obwodzie. S.em. powstaje w uzwojeniu twornika w wyniku zmian jego położenia względem biegunów elektromagnesów. Zmiany te uzyskuje się przez wirowanie bądź to magneśnicy przy nieruchomym tworniku, bądź twornika przy nieruchomej magneśnicy. W prądnicach prądu przemiennego częścią wirującą jest magneśnica, a nieruchomą — twornik.

Na rys. 5-2 przedstawiono schemat modelu prądnicy z wirującą magneśnicą dwubiegunową. W żłobkach twornika umieszczone jest uzwojenie składające się ze zwojów w kształcie ramek o dwóch bokach 1 i 2 tak umieszczonych, że gdy jeden bok w czasie wirowania magneśnicy znajduje się w osi bieguna N, to bok przeciwległy — w osi bieguna S. Dla uproszczenia na rys. 5-2 pokazano tylko jeden zwój.

Rys. 5-2. Schemat modelu prądnicy prądu sinusoidalnie zmiennego

Bieguny elektromagnesów są tak ukształtowane, że w szczelinie powietrznej między magneśnicą a twornikiem uzyskuje się rozkład indukcji magnetycznej według krzywej sinusoidalnej. Na rys. 5-3 przedstawiono rozwinięty schemat modelu prądnicy. Największa wartość indukcji B_m występuje w osi bieguna, czyli dla a = 90° i a = 270° (rys. 5-4). W innych miejscach wartości indukcji.

B — B_msin a

przy czym a jest to kąt, jaki tworzy oś magneśnicy z osią poziomą (rys. 5-2). Podczas wirowania magneśnicy ze stałą prędkością kątową co linie indukcji magnetycznej przecinają boki 1 i 2 zwoju, a in

dukujące się w nich s.em. dodają się do siebie. Wartość bezwzględną indukującej się s.em. można wyznaczyć ze wzoru (3-16) E — — B • l ■ v. W rozpatrywanym przykładzie długość czynna I obu boków zwoju i prędkość v są stałe, indukująca się więc s.em. będzie się zmieniała tak jak indukcja B = B_m sin a, tzn. sinusoidalnie i jej wartość chwilowa wyrazi się wzorem

e = B_m sin a-l ■ v    (5-1)

Największą wartość E_m osiągnie s.em., gdy oś bieguna magnetycznego N znajdzie się pod bokiem 1 zwoju (kąt a = 90°), czyli

E_m B_m l - v

po podstawieniu do wzoru (5-1), wartość chwilowa s.em.

e = E_m sin a - U    (5-2)

117