Chemia rep46

Zależności między pozostałymi związkami siarki na niższych stopniach utlenienia zostają odwrócone i jony S²', S₂0₄^2-, S₂0₃²' i S0₃² w roztworach alkalicznych łatwo ulegają utlenieniu. Ujemne wartości potencjałów wskazująna tendencję do samorzutnego przebiegu procesów redoks od strony prawej (jon S² ) ku stronie lewej, tzn. do przechodzenia form na niższych stopniach utlenienia w jon S0²\

4

S₂0₈²' -> S0₄²' SO3 -> S₂0

2-

3

S->S

2-

Fluorowce F, Cl, Br, I, At

W przyrodzie występują z reguły na -1 stopniu utlenienia, głównie w postaci soli litowców i berylowców. Fluor jest najbardziej elektro ujemnym pierwiastkiem. Cięższe fluorowce - Cl, Br i I - w związkach z tlenem występują również na dodatnich stopniach utlenienia: +1, +3, +4, +5 i +7.

Chociaż wszystkie fluorowce są niemetalami, w obrębie grupy zaznaczają się duże różnice właściwości fizycznych i chemicznych. W warunkach normalnych fluor i chlor są gazami, brom cieczą a jod (i astat) ciałem stałym. W miarę wzrostu liczby atomowej w grupie maleje powinowactwo elektronowe, toteż każdy lżejszy fluorowiec może odebrać elektron od cięższych. Tak więc fluor jest zdolny do utlenienia chlorków, a tym bardziej bromków i jodków, chlor może utlenić bromki i jodki itd.:

F₂ + 2C1--»2F- +C1₂ Cl, + 2Br —> 2Cf + Br.

Fluorowodór i chlorowodór otrzymuje się zwykle przez działanie

mniej lotnego kwasu na fluorki i chlorki:

CaF₂+H₂S0₄ -> CaS0₄+2HF NaCl+H SO -► NaHSO+HCl

2    4    4

llromki i jodki są utleniane przez stężony kwas siarkowy:

2Br + 3H⁺ + HSO ₄ -» Br₂ + S0₂ + 2H₂0

toteż do otrzymania HBr i HI stosuje się kwas fosforowy H₃P0₄, który nie ma właściwości utleniających.

Z wyjątkiem dwutlenku chloru, C10₂, tlenowe związki flu-orowców występują na nieparzystych stopniach utlenienia.

Podchloryn sodu jest stosowany jako środek utleniający i wybielający. Do celów dezynfekcyjnych używa się zazwyczaj tzw. wapna chlorowanego, otrzymywanego przez działanie chloru na wodorotlenek wapnia. Odkażające działanie wapnia chlorowanego jest powodowane powolnym procesem rozkładu podchlorynu wapnia na chlor i tlen:

Ca(C10)₂ + H₂0 -► Ca(OH)₂ + Cl₂ +'/₂0₂

Dogodniejszą metodą otrzymywania większych ilości czystych kwasów HCIO, HBrO i HIO jest reakcja fluorowców z wodną zawiesiną tlenku rtęciowego:

2X₂+2Hg0 + H₂0 —> 2HXO + X-Hg-0-Hg-X

Tlenowe kwasy fluorowców na +1 stopniu utlenienia należą do kwasów bardzo słabych. Wszystkie trzy kwasy HCIO, HBrO i HIO i ich sole są nietrwałe, przy czym kwas podchlorawy i podchloryny wykazują stosunkowo większą trwałość w porównaniu do analogicznych związków obu pozostałych fluorowców.

Tlenki F₂0, C1₂0 i Br₂0 mają kształt zniekształconego tetraedru, przy czym dwa naroża są obsadzone przez wolne pary elektro-

91