160 2. Statyka płynów
Rozwiązanie
Balon na wysokości H ma osiągnąć stan równowagi pomiędzy siłą ciężkości G i siłą wyporu W (rys. 2.69):
G = mb -g + Vb ■ pb ■ g, W=Vb-p-g. (a)
Z uwagi na warunek warunek G = W otrzymamy:
mb-g + Vb-pb-g=Vb'p-g (b)
lub
Gęstość otaczającego powietrza p można odczytać z tablicy D.33 łub obliczyć z równania Cłapeyrona:
p 0,795-105 RT ~~ (t +273,15)-287
= 1,0067 ~ 1
kg/m3.
Podobnie obliczamy gęstość powietrza zawartego w balonie:
RT,
Po wstawieniu powyższej zależności do równania (b) znajdujemy poszukiwaną temperaturę powietrza w balonie:
P-Vb
(Vb-p-mb)-R (2000-1-500)-287 tb = Tb-273,15 = 99,95° C~ 100°C, więc gęstość powietrza w balonie pb wynosi: p _ 0,795 -105
= 373,09K,
RTb 287-284,11
= 0,742 kg/m3.
Należy zwrócić uwagę na duży udział pozornie lekkiego powietrza wypełniającego powłokę. Jego masa mb wynosi aż
Vb • pb = 2000 m3 • 1 kg/m3 = 2000 kg,
czyli jest czterokrotnie większa niż masa własna balonu, m = 500 kg.
ZADANIE 2.6,51
Na jaką wysokość H wzniesie się balon napełniony helem, którego masa startowa mb = 1000 kg, a objętość powłoki Vb = 2000 m3. Przyjmujemy, że hel i powietrze są gazami doskonałymi. Ich parametry fizyczne wynoszą: masa molowa helu MHe = 4 kg/kmol, masa molowa powietrza Mp = 29 kg/kmol; indywidualna stała gazowa helu RHe = MR/MHe = 2079 J/(kg-K), indywidualna stała gazowa powietrza Rp = MR/MP = 287 J/(kg-K), przy czym uniwersalna stała gazowa MR = 8315 J/(kg-K). Niskie ciśnienie zbliża cechy naszych gazów do doskonałych, spełniających równanie Ciapeyro-na, z którego można obliczać ich gęstość. Ciśnienie i temperatura obu gazów są takie same: pp = pH9 = p, Tp = THe =T, tp = tHe = t. Przyspieszenie ziemskie nie zmienia się, g = 9,81 m/s = const.
Rys. 2.70
Rozwiązanie
Zgodnie z prawem Archimedesa balon będzie się wznosił aż do chwili wyrównania siły wyporu W z siłą ciężkości G:
W = mp • g = Vb ■ pp - g,
(a)
G = mb ■ g + mHe • g = mb • g + Vb ■ pHe ■ g.
Z uwagi na warunek G = W otrzymamy:
mb'g + Vb-pHe.g = Vb-pp-g lub mb +Vb-pHe =V-pp. (b)
Dążymy do wyznaczenia gęstości powietrza pp, dla której z wykresu przedstawionego na rys. 2.70 będzie można odczytać poszukiwaną wysokość H.
Współzależność gęstości helu i powietrza wyznaczamy z równania Clapeyrona, wykorzystując założenie równości ciśnień i temperatury, mianowicie: