rzeczowniki |
(kto? co?) człowiek, koń, miasto, idea |
wyrazy samodzielne |
(Jaki? który? czyj?) dobry, duży, polski, ojcowski | ||
liczebniki |
(Ile? który z kolei?) trzy, troje, trzeci, potrójny | |
zaimki |
ja, mój, kto, ktoś, ten, każdy, nikt, sam, się | |
czasowniki |
(co robi? co się z czymś dzieje?) czyta, rzekł, sypie się | |
przysłówki |
(Jak? kiedy? gdzie?) dobrze, ładnie, dzisiaj, w górze | |
przylmkl |
dla, do, obok, od, na, pod, przed, przy, w, z, za |
wyrazy niesamodzielne |
i, oraz, lub, ale, ani, więc, że, jeżeli, bo, aby, skoro | ||
czy, nie, niech, chyba, tylko, oby, -by, no, -że, -ż | ||
wykrzykniki |
ach! hej! uff! cześć! halo! bęc! brzdęk! frrr! o rety! |
wyraz samodzielny |
PODZIAŁ RZECZOWNIKÓW ] | |||
KRYTERIUM PODZIAŁU |
TYP RZECZOWNIKA |
PRZYKŁADY |
UWAGI |
pospolite |
chłopiec, lew, pióro, kraj, młodość, zło |
pisane małą literą | |
Jan Nowak, Polska, Kraków, Tatry |
pisane dużą literą | ||
ojciec, koń, lew, ufoludek, anioł |
r.m. Ip B. - D. | ||
nieżywotne |
dąb, tulipan, zeszyt, komputer, pomysł |
r.m. Ip B. - M. | |
pracownik, artysta, Nowak, Polak |
r.m. Im B. - D. | ||
słoń, ptak, storczyk, stół, księżyc |
r.m. Im B. - M. | ||
1 pITMM!? |
Jednostkowe (policzalne) |
dziecko - dzieci, książka - książki, dom - domy, zadanie - zadania |
łączą się z liczebnikami głównymi 1 zbiorowymi |
zbiorowe |
woda, żelazo, sól, pieprz, szlachta, |
nie łączą się z liczebnikami | |
I |
(niepoliczalne) |
ptactwo, generalicja |
głównymi 1 zbiorowymi |
I tsdSMnia? |
konkretne (materialne) |
lampa, kalendarz, gazeta, człowiek, owca, brzoza |
charakterystyczne dla Języka potocznego |
abstrakcyjne (oderwane) |
zawiadomienie, odpowiedź, racja, uczciwość, dobro, idea, emancypacja |
charakterystyczne dla Języka naukowego 1 oficjalnego |
NAZWA 1PRZYPADKA
SKRÓT
PYTANIA
kto? CO?
PRZYKŁAD ODMIANY
w liczbie pojedynczej
nasz stary przyjaciel
w liczbie mnogiej
nasi starzy przyjaciele
kogo? czego?
naszego starego przyjaciela
naszych starych przyjaciół
komu? czemu?
naszemu staremu przyjacielowi
naszym starym przyjaciołom
kogo? co?
naszego starego przyjaciela
naszych starych przyjaciół
kim? czym?
naszym starym przyjacielem
naszymi starymi przyjaciółmi
(o) kim? (o) czym?
(o) naszym starym przyjacielu
Io) naszych starych przyjaciołach
WołaU
nasz stary przyjacielu!
nasi starzy przyjaciele!