DSC00189 2

Rozdz. 12: Sporządzenie mapy sytuacyjnej ,191

rysunku mapy za pomocą siatki kwadracików - pikseli o zróżnicowanych kolorach I ich nasyceniu oraz zdefiniowanym położeniu na ekrunie.

Przewaga grafiki wektorowej nad rastrową polega na tym, że pierwsza z nich nie Jest definiowana przez określoną liczbą pikseli, a więc jest zawsze odtwarzana z maksymalna rozdzielczością. Inną jej zaletą jest możliwość dowolnego przetwarzania obiektów wektorowych (przemieszczania, zmiany barwy, skali itp.) bez straty ich jakości.

Oprócz map rastrowych i wektorowych można też wyróżnić mapy hybrydowe, łącza ce w sobie obie techniki grafiki komputerowej: rastrową i wektorową np, elementy ewi dencji gruntów mogą być zobrazowane wektorowo, a pozostałe obiekty mapy = rastrowo,

12.2. Skala mapy

12.2.1. Pojęcie skali, skale map współczesnych i archiwalnych

Redukcję rzeczywistych wymiarów przedmiotów terenowych do rozmiarów ich obrazów przedstawionych na mapie osiąga się poprzez zastosowanie określonego stopnia zumiej szenia zawartego w wartości liczbowej mianownika skali mapy.

Skala mapy 1: M jest to stosunek długości / pewnego odcinka na mapie do długości poziomej L odpowiadającego mu odcinka terenowego.

— = 1 \M    (12.1)

L

Zgodnie z powyższym wzorem skala jest zapisywana w formie ułamka I: M, którego licznik jest równy jedności, zaś mianownik M stanowi okrągłą liczbę (w systemie dziesięt-nym), określającą stopień zmniejszenia rzeczywistych wymiarów zredukowanych do po-ziomu wszystkich odległości terenowych w stosunku do odpowiadającym im odcinków na mapie. Ułamek skali odczytujemy następująco: licznik oznacza jednostkę miary na mapie, a mianownik liczbę tych samych jednostek w terenie, np. w skali 1:50Q 1 milimetr nu mapie to 0,3 m (500 mm) w terenie, w skali 1:2000 1 mm na mapie to w terenie 2 m itd. Skala jest tym większa, im mniejszy jest jej mianownik M (a zatem np. skala 1:500 jest większa od skali 1:1000).

Rysunek skali wykonany na odpowiednim materiale: papierze, drewnie, metalu lub tworzywie sztucznym nosi nazwę podziałki, którą wykorzystuje się jako wzorzec (przymiar) do wyznaczania i odkładania odległości na mapie.

Skala jest jedną z podstawowych właściwości map oraz kryterium ich podziału na:

a)    mapy wielkoskalowe w skalach: 1:250,1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000,

b)    mapy średnioskalowe w skalach: 1:10000,1:25000,1: 50000,

c)    mapy małoskalowe w skalach: 1:100000, 1:250000,1:500000 i mniejszych.

Niekiedy podczas niektórych prac związanych z ustaleniem stanu prawnego nieruchomości, geodezją rolną i ewidencją gruntów są wykorzystywane archiwalne mapy katastralne wykonane w nietypowych skalach, wynikąjących z przeliczenia niemetrycznych jednostek długości na mapie i w terenie, które w stosunku do siebie dają nieokrągle mianowniki skal. Dotyczy to np. dawnych map austriackich i rosyjskich.

W niektórych gminach Małopolski są jeszcze do dziś wykorzystywane archiwalne mapy katastru austriackiego w skalach: 1:1440, 1:2880. Skale te wynikają z. przeliczenia niemetrycznych liniowych jednostek terenowych na inne niemetryczne jednostki, w których wyrażone były długości odcinków na mapie. Skala 1:2880 wyniku i z,ułożenia, we