DSC01446

296

¥.CP t4 ł P

i narodowym powstania listopadowego (1830^ iSti). śpiewano go w e/aułc¹ Wiosny Ludów (1848), podotas demonstracji patriotyczny^ w 1905 r. i w okopach I wojny światowej (m.ln. legioniści Jólcfc Piłsudskiego). Na nim wzo. rowałi się autorzy hymnu słowackiego, chor. wackicgo i łużyckiego. W nieco uwspółcześnia ncj wersji, już jako Mazurek Dąbrowskiej, pieśń pełni funkcję polskiego hymnu państwowego (od 1926 r.). W 1978 r. w Będominiena Kaszubach, gdzie urodził się Wybicki, otwarto Muzeum H>Tnnu Narodowego.

Autor

JÓZEF WYBICKI (lM7~i«22} był za czasów I Rzeczypospolitej pisarzem i dziabczm politycznym związMjm z dworem króiewdm, pracował tat w Korab? Edukacji Narodowej. Optfcr prozy politycznej tmnji dramaty i opery utnjaai w konwencji Mfitymmtab¹ Uczestniczył w pomtaw koldutzkowekiai, organizował Icfioajr m

we Włouech. WKuęstm¹ Warszawskim (ilojiliy i Królestwie PdsUa (od tSt)J ujmowłf stanowiska o udowwam

»POJĘCIA KLUCZOWE

PtKSOMtFIKACJA - ****** przedstawianych zfamik lub przednbottm spoza świata czfonyka - przyrodniczych lub abstrakcyjnych, w pmnndiłaifr dane zjawisko. przedmiot lub pojąc¹ przybera cechy fizyczne i psychiczne charakterystyczne pedyniedb człowieka. Persomfikaqe yat rodzajem metafory.

FCffrnUZA - patrz: s. 23.

2 polan - bfort Umjiu. Zwtolla M«M«a i—-_

OD HlSNI OKOlKZNOiCIOWCI DO HYMNU NARODOWEGO FVsfi ,\j ram Hrbudnła ctihuriatm. Opub)i> konino h w .Dcbdnf IcgwnoNNtf (1799). a w 1S06 t. ukazała się diukiem w Warszaw ie. Znajonu^ Pu&u UponAr fWsli.>1... musiała się rozpowszechniać niezależnie od druku, skoro już w 1S071 mieszkańcy Konaniu witali nią wyrw .dającego miasto generała Dąbrowskiego. Popularność utworu, nazywanego już od początku XIX w. Mazurkiem Dykni'-dugo. stałe rosła. Był on hymnem bitew tuto

Józef Wybicki

Pieśń Legionów Polskich we Włoszech (wersja historyczna)

Jeszcze Polska nie umarła.

Kiedy¹ my żyjemy.

Co nam obca moc wydarła.

Szablą odbijemy.

Refren:

[5] Marsz, marsz. Dąbrowski.

Do Polski z ziemi włoskiej.

Za Twoim przewodem Złączem się z narodem.

Jak Czarnecki³ do Poznania [10] Wracał się przez morze Dla ojczyzny ratowania Po szwedzkim rozbiorze.

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę, Będziem Polakami.

• pał tuim przykład Bonaparte,

^V Jak zwyciężać mamy.

Niemiec, Moskal nie osiądzie, Gdyjąwszy pałasza ,

Hasłem wszystkich zgoda będzie pój ł ojczyzna nasza.

Już tam ojciec do swej Basi Mówi zapłakanej;

.Słuchaj jeno³, pono nasi Biją w tarabany".

[25] Na to wszystkie jedne głosy:

Dosyć tej niewoli,

Mamy racławickie⁴ kosy,

Kościuszkę Bóg pozwoli⁵.

Polecenia do tekstów

1.    W Hymnie do miłości ojczyzny wskaż oksym orony i wyjaśnij ich rolę.

2.    W utworze Krasickiego znajdź anafory i powtórzenia. Powiedz, jaka jest ich funkcja w kreowaniu nastroju wiersza.

3« W pierwszej zwrotce pieśni Wybickiego wskaż personifikację i peryfrazę; określ ich rolę.

Tworzenie własnego tekstu

1.    Napisz w punktach informację pt .Co każdy Polak powinien wiedzieć o Mazurku DąbrowskiegoPodpowiadamy treść pierwszego punktu: Mazurka Dąbrowskiego nie napisał Jan Henryk Dąbrowski, lecz Józef Wybicki.

2.    W dostępnych ci źródłach znajdź współczesny tekst Mazurka Dąbrowskiego. Dokonaj analizy porównawczej wersji współczesnej i XVIII-wiecznej: wskaż różnice między tekstami i wyjaśnij ich przyczyny.

3.    Porówna) poetyki i program ideowy Hymnu do miłości ojczyzny oraz Pieśni Legionów Polskich we Włoszech.

t Bonaparte - Napoleon Już prmd >W t drfuę    «². mkząt, ¹ « fa² •²«²■ Wtmm¹ Wpmmmemi formUm

o OMobodreniu polskich nem od południ¹ (jóm¹ MńA. ^2uł

(KotcknikęMgpmwall M¹ b¹lrw    ^Kofc~^u<1

tabytyNacMMfcpowłUnUpriyt ~

1 Napoleonom, któremu nł# u IW)

1

Kody - p6kL Zwrotka zawiera przewodnią ideę pieśni: przekonanie, ż¹ naród może trwał mimo utraty bytu państwowego. Foltka .nie wnub', w sertarfi Maków Mają oni wałczyć o odzyskanie niepodległości -

z Za Tanim przewodem - pod Twoim przywództwem. Wierzono, że pod wodzą generała Dąbrowskiego nastąpi wyzwolenie ziem pohkkbadt po pokonaniu Araba.

2

j Czarnecki - Stefan Czarniecki, hetman, bohater potopu’ szwedzkiego; walczył ze Szwedami w Polsce, następnie w Danii (1658-163,9), |k¹y|itM wyspę Ab. W tzcczywótofoCzarraeda w wyprawie na Półwysep Jutlandzki nie używał transportu morskiego, do Poznania z Daninwacdlędwnpaąi^ najpierw walczył w Polsce, potem brał udział w oswobodzeniu Danii z okupacji szwedzkiej. Wybicki przetworzył w pieśni legendę o nwtsWtwyt^H uuwaybi w dudnt oświeceniowym, czyniąc hetmana bohaterem walk .za wolność naszą i waszą¹.