przenośnikami przejezdnymi nazywane są przenośniki przystosowane do przejazdu z miejsca na miejsce na podwoziu kołowym, szynowym, gą. sienicowym lub kroczącym.
Wśród przenośników przejezdnych wyróżnia się samojezdne i prze-ciągane, ponadto rozróżnia się:
- przenośniki wzdłużnie przejezdne, przystosowane do jazdy po torze ułożonym wzdłuż osi głównej przenośnika,
— przenośniki poprzecznie przejezdne montowane na podwoziu kołowym lub gąsienicowym.
Przenośniki wzdłużnie przejezdne mają zastosowanie przy równoległym postępie robót w odkrywkach jako pośrednie elementy tras transportowych. łączące przenośniki przesuwne poziomowe i zwałowe albo prze-nośniki przesuwne poziomowe ze stałymi trasami odstawczymi.
Przenośniki poprzecznie przejezdne stosowane mogą być również jako pomocnicze elementy transportowe, np. dla ułatwienia pracy koparek w narożach. jak również jako podstawowe układy transportowe, pozwalające na wyeliminowanie okrężnego systemu transportowego. Większość tych przenośników to przenośniki samojezdne.
Przenośniki obrotowe skonstruowane są w ten sposób, że punkt zasilania znajduje się pod przesypem, a bęben zrzutowy można ustawiać przez obrót całej konstrukcji nad dowolnym punktem odbioru. Przenośniki te stosuje się jako elementy pośrednie w załamaniach przenośnikowych tras transportowych.
Przenośniki z wzdłużnie przejezdną stacją czołową składają się z tras stosowanych w przenośnikach stałych lub przesuwnych, a stacje czołowe lub zwrotne mają możliwość przejazdu wzdłuż osi przenośnika. Przenośniki te stosuje się w przypadkach konieczności systematycznego przedłużania przenośników w miarę postępu frontu robót w wyrobisku lub na zwałowisku.
Afosty skarpowe są to przenośniki zabudowane na przejezdnych mostach służących do podtrzymania przenośnika. Konstrukcje mostów skarpowych są przystosowane do pracy podpór na różnych poziomach (rys. 5.6), co umożliwia przemieszczanie pionowe transportowanych mas. Mosty skarpowe budowane są zarówno na podwoziu szynowym, gąsienicowym, jak i kroczącym. Stosowanie mostów skarpowych uwarunkowane jest głównie statecznością zboczy, a budowa ich jest uzasadniona z uwagi na możliwość uniknięcia sukcesywnie przebudowanych pochylni i skrócenia tras transportowych. Transport taśmowy stosowany jest powszechnie w kopalniach odkrywkowych skał sypkich i słabowięzłych.
Stosowanie transportu taśmowego w kamieniołomach uzależnione jest od stosowania kruszarek samojezdnych, które z uwagi na wysoki koszt mogą być stosowane tylko wtedy, gdy założy się odpowiednio duże wydobycie w kopalni. Kruszarki te mają za zadanie tak pokruszyć urobek, żeby mógł być odstawiony do dalszej przeróbki za pomocą przenośników taśmowych. Przejezdna kruszarka wstępna wyposażona jest w podwozie gąsienicowe. Koparka z miejsca wybierania przerzuca kopalinę do kruszarki. Wynika z tego następujący przebieg: praca koparką, kruszenie wstępne w kruszarce przejezdnej, a następnie transport przenośnikiem taśmowym.
W wyniku zastosowania przejezdnych urządzeń kruszących zmieniają się w różnym stopniu pozostałe fazy procesu eksploatacji.
Ustalono np., że w zakładach eksploatacji kamienia koszty dzielą się w poszczególnych elementach eksploatacji następująco: urabianie stanowi 28% całych kosztów jazdy, ładowanie 24%, transport 26%, a kruszenie 22%.