DSC04223

IIIUICICW MVI, *“•

rot iwg** | m /. t * l) y ^ wickicj. a tak/*

L_tv do /*imns* ccmbra i ,_no,7i

■PM, i4(j dało wiek do lou i- i u. * v

K Kowalski, M. Reymanówna, 1961). ,, ._inartrtL J

Stadia! główny. Stratygrafia osadow stadia!u g^wnego j

iirofilach osadów różnych facji. Najważniejsze profile facji i wodnolodowcowej znajdują się na Niżu

rozwoju w facjach jeziornych i eolicznych, a częściowo również w _pro_ filach^J osadów rzecznych i utworów deluwialnych. Całość profilu jest ponadto zarejestrowana w osadach kilku jaskiń. I odział stadialu głównego jest zatem oparty na osadach różnych facji występujących w różnych obszarach kraju i stąd korelacja poszczególnych profilów me za-wsze jest oparta na jednakowo pewnych podstawach, podobnie zresztą, jak przy podziale całego zlodowacenia północnopolskiego.

Stadiał główny można podzielić na fazy na podstawie danych geomorfologicznych, a górną jego część — również na podstawach pałeobo-tanicznych. Fazy odpowiadają jednostkom wyróżnionym na obszarze niżowym przeważnie na podstawie przebiegu głównych stref marginalnych, powstałych w czasie maksymalnego rozwoju i późniejszego zaniku lądolodu stadialu głównego. Wyróżnia się fazy leszczyńską i pomorską, rozdzielone interfazą mazurską. Młodsze od nich jednostki stadialu głównego zapisane w osadach nazywanych późnym glacjałem, a więc głównie w profilach osadów jeziornych, są też znane na Niżu Polskim w postaci osadów deluwialnych, wietrzeniowych, eolicznych i rzecznych. Do tych jednostek należą: interfaza b0lling, faza starszego dryasu, interfaza allerod i faza młodszego dryasu.

Przedstawiony podział stadialu głównego jest więc podziałem wypracowanym już dawniej przez J. E. Mojskiego (1969c), zmodyfikowanym przez wyniki nowszych badań.

Inne facje osadów nie dostarczają przekonywających podstaw do podziału stadiału głównego. Chodzi tu zwłaszcza o less i stokowe pokrywy peryglacjalne.

Faza leszczyńska — faza pomorska. Osady obu faz stadiału głównego tworzą przeważającą część profilu tego stadialu w facji glacjalnej i wodnolodowcowej na Niżu Polskim. Występują one tam zazwyczaj w postaci jednego poziomu gliny zwałowej podścielonego i przykrytego osadami wodnolodowcowymi i zastoiskowymi, a w dolinie dolnej Wisły wszystkie wymienione warstwy leżą nad osadami stadiału przedgrudziądzkiego, ścinając ie miejscami, zwłaszcza w rejonie gdańskim. Dalej na południe niezgodność ta jest mniej widoczna.

Zasięg facji lodowcowej stadialu głównego na południu pokrywa się z maksymalnym zasięgiem lądolodu zlodowacenia pólnocnooolskieg⁰* Profil tych osadów jest dokładniej rozpoznany w wielu miejscach. ^{a e}tylko niektóro z nich dostarczają istotnych informacji o rozwoju straty graficznym. Należy do nich wschodnia cześć Kotliny Płockiej, gdzie ? fazie określonej przez S. Skompskiego (1969) jako poznańska występy osady lodowcowe dwóch nasunięć lądolodu — podfazy płockiej i P°^d'