DSC05046

LXXV1!I

ZAGADNIENIA SZCZEGÓŁOWE

wotscow i nie zachowuje podziału na nie Zdarza się, _że jc_den ^tacinski szeroko rozwija, są jednak . takie ustępy, _w których l^llcu _zdań zawiera w jednym⁴'. <■ harakterystyczne natomiast to ze treść całego psalmu Rej przedstawia wiele razy. Już w ,y. tulę dzieła opisuje układ elementów zw.ązanych z pojedynczym p’zv tem też argument, to jest wyrozum.en.c rzeczy, cwzem prorok ^ów ił. jest przed każdem psalmem krotce naptsan. Pm tem też za każdem psalmem jest napisana modlitwa krolkiemi wedłu*⁷ podobieństwa onego psalmu . W praktyce zatem, ooróćz parafraz', treść psalmu jest podana także w argumencie zamieszczonym przed nim. oznacza się ją krótko na marginesie . po-wtarza w rejestrze przydanym do całości. Taki sposob obudowy tekstu psalmów znajdujemy np. w często wówczas wznawianym średniowiecznym Psałterzu św. Brunona.

Trudno byłoby tylko na podstawie tego tekstu odszyfrować oblicze wyznaniowe pisarza. Psałterz Reja jest nieco niespójny teologicznie i dogmatycznie. Występują więc zarówno modlitwy typowo ewangelickie (np. Ps 12, 23, 27, 33, 36), jak i katolickie. Protestantów mogły też razić modlitwy maryjne i określanie Maryi „świętą” — np. Ps45, 85, a także używanie terminologii obrządku katolickiego (np. pryma, nieszpór — Ps95, 119,122)⁴⁴. Inna rzecz, ze psałterz ofiarowany katolickiemu monarsze nie mógł zaw ierać treści jawnie reformacyjnych.

Psalm 23 zaliczany jest do tzw. psalmów ufności, zawiera ho-

“    L? « ^k °' ^Mikol“j Kej -

*.......— r'

⁴⁴ Maciuszko odmiennie lickicgo (ibidem. s. 212).

• - •» V/, ininutuj i\ej..., op.cit., s. 163. ocenia uZywanie terminologii obrządku kato-

op.cit., s. 163.

Proza Psałterza jest jasna, pełna prostoty i dostojności. Praw dopodobnie dzieło to było przeznaczone wyłącznie do lektury, na co wskazuje kierowana do czytelnika informacja o znajdującym się na końcu ksiąg rejestrze.

, _mnem o zastosowaniu liturgicznym, wiąże się z procesją 24jesi My ^ ^ przymierza. Według Reja w utworze tym „Wy-w    j_akiemi sprawami ma człowiek dostępie błogosła-

^liCZB fwa Pańskiego”. Tylko człowiek, który postępuje moralnie, ^wiene^S ,_iczy(t _na błogosławieństwo i opiekę Bożą. Warto zwrócić ^nlvauę na dwukrotne żądanie kierowane do bram, by otworzyły się nawjazd Pana, po którym następują wyjaśnienia, kim jest ów król. VV tradycyjnej wykładni dialog można przypisać chórom aniołów przyjmujących Chrystusa w niebie po wypełnieniu przezeń zadania na świecie (J 17,5-24; Flp 2,11). Psalm 41 jest pieśnią dziękczynną opowiadającą o przeciwnościach losu, od których psalmista ma nadzieję zostać wybawiony. Rej zwraca uwagę głównie na zawarte w pieśni upomnienie, „aby sie nikt nie kochał z upadku bliźniego”. Znajdujący się na wygnaniu przeżywa trudne chwile, ponieważ Pan odsunął od niego swoją łaskę, wrogowie nastają na jego życie, a fałszywi źle mu życzą. Moc Pańska, w którą wierzy i o którą prosi, objawi się, gdy nieprzyjaciele zostaną pogromieni.

Psalm 42 należy do lamentacji indywidualnych, Okszyc w argumencie wyjaśnia swemu czytelnikowi, że „w tem pieniu prorok mówi z osoby sprawiedliwych ludzi, jako jem ma być pożądliwe królestwo niebieskie i widzenie Stworzyciela sw-ego”. W istocie strapiony pociesza duszę i prosi, by się nie smuciła, gdyż nadzieja w Panu, który wybawi od nieszczęścia.

Psalm 130 jest pieśnią pielgrzymów o charakterze pokutnym i motywach lamentacyjnych. Psalm 136 o łasce Bożej w oryginale ma formę pieśni o budowie litanii. Częsty w psalmach temat cudownej mocy Stwórcy nawiązuje do opisu zawartego w Księdze Rodzaju (1,14-18). Psalm ten jest hymnem, w którym wzywa się

lud do oddania czci Panu i wielbi Go za miłość, która przejawia się w naturze. Wysławiana jest także dobroć Boga, który wyprowadził naród wybrany z Egiptu, oddał mu w posiadanie ziemię i wybawił od ciemiężców.

Psalm 86. któremu Rej nadał również formę wierszowaną, jest prośbą o pomoc w przeciwnościach i zarazem indywidualnym la-