Poziom obsługi logistycznej stanowi obecnie coraz ważniejszy wyróżnik oferty dostawców Może przyczynić się do poprawy pozycji konkurencyjnej dostawców na rynku. ponieważ ich ofern mogą być korzystniejsze od ofert konkurentów.
Obsługa logistyczna może być realizowana całkow icie lub częściowo siłami i środkami danego przedsiębiorstwa (dostawcy lub odbiorcy) lub też zlecana przedsiębiorstwom specjalistycznym świadczącym usługi logistyczne. Popyt na te usługi nie jest pop>tem pierwotnym. ale wywołanym. Nie występuje więc samodzielnie, lecz tylko w połączeniu z popytem na św iadczenia kanału dystrybucji V Wy bór określonej możliwości następuje w procesie decyzyjnym określonym mianem Make - or — Buy. ..Make - or — Buy oznacza proces decyzyjny pozwalający ustalić, która z możliwości: wytworzenie czy zakup prowadzi do poprawy wyników ekonomicznych przedsiębiorstwa”19. Jest to najczęściej decyzja o charakterze strategicznym, która może wpły nąć na wy niki ekonomiczne przedsiębiorstwa w dłuższym okresie, dlatego też musi być oparta na solidnej analizie ekonomicznej. W wyborze sposobu obsługi logistycznej musimy uwzględniać obok cen usług logistycznych także ich jakość, dostępność w pożądanym czasie, zdolność do współdziałania między usługobiorcą i usługodawcą, sprawność przepływu informacji. Decyzje dotyczące wyboru sposobu obsługi logistycznej będą dokonywane zawsze przez przedsiębiorstwo: dostawcę lub odbiorcę i powinny zmierzać do wyboru rodzaju usługi logistycznej lub pakietu usług logistycznych.
Z pojęciem Make - or - Buy w iąże się pojęcie outsourcingu. Outsourcing jest przedsięwzięciem polegającym na wydzieleniu ze struktury- organizacyjnej przedsiębiorstwa macierzystego realizowanych przez nie funkcji i przekazanie ich do realizacji innym podmiotom gospodarczym20. Tego ty pu przedsięwzięcie ma charakter działań restrukturyzacyjnych, .odchudzających” strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa. W wyniku outsourcingu następuje przekazanie przez dostawców i odbiorców również funkcji logistycznych innym przedsiębiorstwom — najczęściej logisty cznym. Jeżeli koncepcja Make - or - Buy ma na celu głównie obniżenie kosztów, to outsourcing jest koncepcją bardziej ogólną, polegającą na strate-
B HCfc Hokt Syttemty ... Stu cm.
" I Fawdcc Siitjic nratt mmira AŁ Kraków 1997 a M Trocki: OMwooaf PWE. Waowi 3001
gicznym kształtowaniu struktury działalności gospodarczej"'. Rozwój outsourcingu w rantach łańcuchów dostaw przedstaw iono w rozdziale II.
Szerszeniu wyjaśnieniu znaczenia koncepcji Make - or - Buy oraz outsourcingu w logistyce służy systematyka usług logistycznych (rys. I). Podstawowe znacznie ma wyróżnienie:
- szerokości usług logistycznych,
- głębokości usług logistycznych".
^Ze względu na szerokość usług logistycznych wyróżnia się logistyczne usługi podstawowe, takie jak transport i magazynowanie, oraz usługi uzupełniające, takie jak przeładunek, kompletowanie, oznakowanie, tworzenie jednostek magazynowych i transportowych. Jak wykazują doświadczenia wielu krajów, stale poszerza się zakres świadczonych usług przez przedsiębiorstwa logisty czne. Głębokość usług logistycznych ściśle wiąże się z pojęciem głębokości logistyki2'.
Głębokość logistyki pokazuje, w jakiej skali (masie) przedsiębiorstw jest realizowana logistyczna transformacja towarów (w sensie czasów o-przestrzen-nym) oraz które przedsiębiorstwa (dostawcy, odbiorcy i usługodawcy logistyczni) i w jakim zakresie ją realizują. Głębokość usług logistycznych zależy od zakresu i charakteru usług oferowanych przez przedsiębiorstwa oraz zapotrzebowania na te usługi.^Przedsiębiorstw a logistyczne mogą świadczyć nie ty Iko usługi o charakterze fizycznym (transport, magazynowanie, prace przeładunkowe. pakowanie), ale także o charakterze regulacyjnym (planowanie, organizacja, sterowańie)^Jsługodawca logistyczny może więc przekazać do dyspozycji usługobiorców nie tylko swoje zdolności produkcyjne (np. transportowe, magazynowe). ale także może sterować świadczony mi usługami. Wreszcie, usługodawca może przejąć prowadzenie całości usług logistycznych dla określonego przedsiębiorstwa (dostawcy, odbiorcy). ||
Na szerokość i głębokość usług logistycznych w coraz większym stopniu wpływa konkurencja między usługodawcami na rynku usług logistycznych. Dotyczy cen. ilości i jakości usług logisty cznych lub ty lko cen. W konsekwencji usługodawcy oferują:
- nowe usługi logistyczne,
- zintegrowane usługi logistyczne obejmujące wiele różnych usług.
- podwyższoną jakość usług logistycznych.
- niższe ceny za takie same usługi logistyczne"4, j “ lbid-
:: J. SJufcr-Kun/. li Tewald Make - 0( - Bu> Enlscbeklungcn mJct Lojist - DeutscbcrlJni\asitfi Witaj. I9W r' Szersze rozwaznnta przedstawuiie D. Arnold. II. Iscmunn A kutw. II. Tcmpelmcicr Op. cii Ibid.
- 17