DSC06899

3.21. KUJAKOWICE, GMINA KLUCZBORK (2003)

Opracowanie 2003 r.

Nazwa Kujakowice (Kojakowice, Gojakowice) pochodzi od stówa goj - gaj, czyli Leśna Wioska. Wedtug innych źródeł nazwa pochodzi od nazwiska Koj, które często występuje w księgach parafialnych.

Niedaleko Kluczborka, który leżał na szlaku solnym z Krakowa do Wrocławia, po obu stronach obfitego w wodę i bagnistego potoku płynącego przez las powstała osada Coyacowiz. Pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z roku 1252 i pojawia się w dokumencie mistrza Zakonu Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą (którzy mieli swoją siedzibę we Wrocławiu).

W dokumencie z roku 1282 znajduje się pierwsza wzmianka o podziale wsi na dwie miejscowości - Ober Kunzendorf i Nieder Kunzendorf.

Centralnym punktem wsi jest kościół. Przypuszczalnie pierwszy drewniany kościół powstał w roku 1255; masywny kościół kamienny z drewnianą wieżą wybudowany został w roku 1494. Rok 1846 przyniósł modernizację istniejącego obiektu. W latach 1909-1912 przeprowadzona została gruntowna przebudowa kościoła.

Od bardzo dawna w Kujakowicach istnieją szkoły. Na początku była to jedna szkoła parafialna. Pierwszą wzmiankę o szkole znajdujemy w protokole wizytacyjnym z roku 1666. Mieściła się ona przy kościele parafialnym. Obecny budynek poczty wybudowany w roku 1865 jest częścią tejże szkoły parafialnej. Obecne budynki szkolne w Kujakowicach Górnych i Dolnych pochodzą z lat 20. i 30. XX w.

W latach 1901-1903 została utwardzona droga biegnąca po północnej stronię Potoku Kujakowickiego¹¹¹.

Wieś dzieli się na dwie części - Kujakowice Górne i Kujakowice Dolne. W trakcie opracowania stwierdzono, że cechą charakterystyczną tej miejscowości jest jej układ przestrzenny. Jest to typowa ulicówka, wzdłuż której, środkiem, płynie Kujakowicki Potok. Wzdłuż rzeki biegła dawniej główna droga, a za zabudową dwie równoległe drogi gospodarcze (tzw. zagumienne). Z czasem wieś odwróciła się od rzeki i drogi gospodarcze stały się dwoma pasmami komunikacyjnymi (głównymi), stanowiąc połączenie zarówno pomiędzy zagrodami, jak i polami. Rozproszona zabudowa składająca się z dużych, prężnie działających gospodarstw rolnych, o układzie dziedzińcowym, zlokalizowana pierwotnie po obu stronach potoku, teraz stanowi zabudowę jednostronną dwóch ulic. Ulice dojazdowe, utwardzone, zlokalizowano po zewnętrznej stronie zabudowy, od strony pól, dzięki czemu uzyskano zabudowę charakteryzującą się tym, że w ich stronę zwrócone zostały tyły gospodarstw z potężnymi stodołami. Jest to rozwiązanie bardzo rzadko spotykane.

Zamknięte czworoboki zabudowy zagrodowej odsunięto od wody - środek wsi przeznaczono na łąki i pastwiska. Jest to wieś typowo rolnicza, nastawiona przede wszystkim na chów bydła.

Duże gospodarstwa rolne o układzie dziedzińcowym, sytuowane w znacznych odległościach od siebie, poprzedzielane zostały starymi sadami.

Określono, że elementem charakterystycznym miejscowości były budynki - tak mieszkalne, jak i gospodarcze, murowane, licowane cegłą o znacznych kubaturach. Ciekawy element krajobrazu wsi to kapliczki murowane z czerwonej cegły oraz gospodarstwo wielkoobszarowe z młynem i ceglanym murem od strony ulicy.

W ramach planu rozwoju wsi wykonano projekt zagospodarowanie boiska sportowego ulokowanego za starą szkołą.

Opracowanie zostało przekazane wiosną 2004 r.

Materiały Urzędu Gminy z 2004 r.