DSCF5460

■i m

BI i

f&

Eli

BiS

Rl

Bi⁴

wSSs

^0ru na

1U

%

™^e%je» TOsowajj, rfał 2.7).

cal score) kształtuje się tak jak zawartość aminokwasów ograniczających — lizyny oraz izoleucyny, czyli obniża się. Te niekorzystne zmiany dotyczą w tej samej mierze pszenicy, a nieco większe są w przypadku żyta.

4.7.3. Materiał siewny i siew

Termin siewu jest jednym z głównych czynników plonotwórczych pszenżyta ozimego, w dodatku czynnikiem beznakładowym. Pszenżyto powinno rozkrzewiać się produktywnie już jesienią w niskiej temperaturze, w warunkach skracającego się dnia i wysokiej wilgotności gleby, co jest możliwe tylko przy wczesnym siewie.

Późny siew zmniejsza krzewistość ogólną i produktywną oraz powoduje, że pędy boczne są krótsze od głównych i dają mniejszy plon z kłosa. Gdy siew jest silnie opóźniony, pszenżyto gorzej zimuje na skutek niepełnego hartowania się, krzewi się dopiero wiosną tworząc niewyrównaną architekturę łanu, i zawsze słabo plonuje. Obniżka ta może przekraczać nawet połowę plonu uzyskanego, gdy termin siewu był optymalny. Plon obniża się jeszcze w miarę pogarszania warunków siedliskowych.

Tabela 4.14. Wpływ terminu siewu na plonowanie (t/ha,%) pszenżyta ozimego na różnych kompleksach glebowych (Błażej, 1996)

Kompleks glebowy	Termin siewu (dekada/miesiąc)
	3 IX	1 x •	2 X
Pszenny dobry	(7,03) 100	89	53
Żytni bardzo dobry	(5,00) 100	86	46
Żytni dobry	(4,72) 10Ó	86	44
Średnio	(5,58) 100	(4,89) 87	(2,70) 48

Reakcja odmian na termin siewu jest podobna, niemniej jednak niektóre z nich mogą wykazywać obniżenie plonu dopiero wtedy, gdy siew jest znacznie opóźniony (powyżej 10 dni). Na taką reakcję niektórych odmian wskazują badania IUNG.

Najwcześniej (około 15 września) sieje się pszenżyto na Suwalszczyźnie, Podlasiu, Mazurach i Warmii, najpóźniej natomiast w Wielkopolsce, na Opolszczyźnie i Ziemi Lubuskiej (III dekada września). Siew październikowy można zalecić jedy-nie w zachodniej części Pomorza Szczecińskiego. W całej środkowej części kraju n pszenżyto najlepiej rozwija się, zimuje i plonuje, gdy zostanie wysiane około 20—25 września (rys. 4.6). Optymalny termin siewu może być uzależniony od pogody w I., danym roku, a także od czynników siedliskowych. W miarę ich pogarszania termin

siewu powinien być wcześniejszy.

jf