7*emniak jest jedną z głównych roślin uprawianych na świecie. Występuje on
*0% państw świata. Pod względem wielkości zbiorów zajmuje czwarte miejsce * ryżu, kukurydzy i pszenicy. Natomiast pod względem powierzchni uprawy znaj-fj°-esię na siódmym miejscu wśród 11 najważniejszych roślin w światowej produkuj roślinnej (pszenica, ryż, kukurydza, jęczmień, soja, owies, ziemniak, żyto, rzepak, rzepik, burak cukrowy).
powierzchnia uprawy ziemniaka w Polsce oraz jego udział w strukturze zasieków do połowy lat 60. wzrastały, osiągając areał 2,84 min ha i udział w strukturze zasiewów przekraczający 18% (tab. 1.1). W następnych latach obszar uprawy tej rośliny wolno, ale systematycznie zmniejszał się. Główną tego przyczyną było przejście gospodarstw państwowych, a później i indywidualnych na technologie żywienia zwierząt oparte na paszach treściwych. Zmniejszyło się i nadal zmniejsza zainteresowanie rolników wykorzystaniem bulw na paszę ze względu na wysokie koszty oraz dużą pracochłonność. Jednak w dalszym ciągu około 40% przeznacza się na paszę (tab. 1.2). Jest to szczególnie widoczne w małych gospodarstwach, prowadzonych na słabych glebach i dysponujących dużymi zasobami siły roboczej. Jeśli utrzyma się obecne tempo zmniejszania powierzchni uprawy ziemniaka, to w 2010 r. jego obszar może skurczyć się do około 1 min ha. Wówczas ziemniak pod względem zajmowanej w kraju powierzchni spadnie z trzeciego — po pszenicy i życie — na czwarte miejsce — po pszenicy, życie i jęczmieniu.
Tabela 1.1. Produkcja ziemniaka w Polsce w latach 1951—2001 (Chotkowski, Rembeza, 1996, GUS, 2001, 2002)
Lata |
Powierzchnia uprawy (min ha) |
Udział w strukturze zasiewów (%) |
Plony (t/ha) |
Zbiory (min ton) |
1951-1955 |
2,63 |
17,3 |
11,7 |
30,8 |
1956-1960 |
2,78 |
18,1 |
13,1 |
36,4 |
1961-1965 |
2,84 |
18,6 |
15,4 |
43,7 |
1966-1970 |
2,75 |
18,1 |
17,6 |
48,4 |
1971-1975 |
2,65 |
18,1 |
17,7 |
46,9 |
1976-1980 |
2,41 |
16,5 |
17,8 |
42,9 |
1981-1985 |
2,18 |
15,1 |
16,8 |
36,6 |
1986-1990 |
1,90 |
13.7 |
19,1 |
36,3 |
1991-1995 |
1,69 |
12,6 |
16,1 |
27,2 |
2000 |
1,25 |
10,1 |
19,4 |
24,2 |
2001 |
1,19 |
9,6 |
16,2 |
19,4 |
2010 ( prognoza) |
1,00 |
22,0 |
22,0 |