DSCF5644

1. Ziemniak 357

Termin sadzenia zależy też od czasu nadejścia wiosny, od możliwości rozpoczęcia prac polowych oraz od rodzaju gleby. Na glebach lżejszych, szybciej się nagrzewających sadzenie można rozpocząć wcześniej niż na glebach zwięźlej szych. Zbyt wczesne sadzenie, gdy gleba nie jest jeszcze dostatecznie ogrzana, przedłuża okres kiełkowania i wschodów oraz może sprzyjać porażeniu roślin przez choroby grzybowe i bakteryjne. Uszkodzenia wcześnie zasadzonych plantacji ziemniaka przez przymrozki, pojawiające się w drugiej dekadzie maja, są szybko regenerowane, ale opóźniają uzyskanie plonu handlowego ziemniaka wczesnego. Opóźnienie sadzenia obniża plon i zawartość skrobi oraz powoduje zdrobnienie bulw. Doświadczenia wykazały, że ziemniaki posadzone z opóźnieniem, dopiero około 15 maja, przyniosły plon mniejszy (zależnie od odmiany) o 15—25%, co przy zbiorze rzędu 25 t • ha"¹ może wynosić 3,7—6,7 t - ha'¹.

Ustalając gęstość sadzenia, należy brać pod uwagę warunki glebowo-klimatyczne, wielkość sadzeniaków, kierunek użytkowania ziemniaka i odmiany. Na glebach słabych i w rejonach o małej ilości opadów zaleca się rzadsze sadzenie, a na glebach zasobnych, średnio zwięzłych i zwięzłych w rejonach o optymalnej ilości opadów wskazana jest większa obsada roślin na jednostce powierzchni.

Rozstawa rzędów wynosi 62,5 lub 67,5 cm (tj. 1/2 rozstawu kół ciągnika), a gęstość sadzenia w rzędzie dostosowuje się do wielkości sadzeniaków i przedstawia się ona następująco: sadzeniaki małe (do 40 g) co 20 cm, średnie (ok. 70 g) co 30-40 cm, a duże (ok. 120 g) co 40—50 cm w rzędzie. W odniesieniu do odmian jadalnych i uprawianych na frytki, aktualnie zaleca się rozszerzenie rozstawy rzędów nawet do 75 cm, a przy intensywnych metodach produkcji (nawadnianie) do 90 cm.

W zależności od kierunku użytkowania w przeciętnych warunkach glebowo--klimatycznych dla sadzeniaków niefrakcjonowanych za optymalne uważa się następujące obsady roślin na 1 ha: 55—65 tys. w produkcji nasiennej, 45—50 tys. w uprawie odmian wczesnych na wczesny zbiór, 40—45 tys. w uprawie odmian jadalnych, przemysłowych i paszowych oraz 30—40 tys. w uprawie odmian na frytki i chipsy. Obsada roślin waha się więc w szerokich granicach, a w warunkach przyrodniczych Polski optymalna jest wartość 40—60 tys. roślin na 1 ha.

Na dobór optymalnej obsady ma też wpływ pokrój krzaka. Odmiany o typie liściowym na ogół sadzi się rzadziej niż te o pokroju łodygowym. Ilość sadzeniaków potrzebnych do obsadzenia powierzchni 1 ha kształtuje się w szerokich granicach od 1,8 do 5,0 t • ha"¹ i zależy głównie od wielkości sadzeniaków (tab. 1.10). W przypadku sadzeniaków o zalecanej wielkości do obsadzenia 1 ha zużywa się ich najczęściej od 2,5 do 3 t • ha’¹.

Głębokość sadzenia zależy w dużym stopniu od rodzaju gleby i warunków wilgotnościowych. Na glebach suchych należy sadzić głębiej niż na glebach wilgotniejszych. Głębokość sadzenia powinna wynosić 5—7 cm, licząc od podstawy sadzeniaka do wyrównanej powierzchni pola (tj. średnica bulwy plus 1 —2-centymetrowa warstwa gleby nad sadzeniakiem). Następnie głębokość sadzenia reguluje się, przykrywając bulwy ziemią podczas ich obredlania. Powinna ona wynosić początkowo