awWości jonów, w zw itku z czym musząjc aktywnie
i produkują hipoosnmtyc/nc wydaliny. Niektóre owady ino^ wac wodę przez kutikulę w warunkach du/oj prężności jjgJ %i w powietrzu. I łatw ta to kiyploncłiy#ilnv typ układu wydali Jeszcze innym zadaniom musi sprostać układ wydalniczy odżywiaj|ych się krwią zwierząt lub sokami luślin. Przy dawkach pobieranego pokarmu owady te muszą mieć żdó|J!S barózo szybkiego usuwania nadmiaru płynów z równoczesny^ chowaniem równow agi jonow ej.
iwmęta urikotełiczne Owady lądowe zaliczane są do grupy zw ierząt urikotelłc^ które usuwają produkty przemiany związków azotowych, gj,j y w postaci kwasu moczow y, a także kwasu alantoinowego i aj|a ,f iny. Jest to hańbo korzystne, bo transport może się odbyw ać w D3 ci stałej, co powoduje oszczędność wody i jonów. Kwas m^a powstaje w ciele tłuszczowym, ale jesł usuwany przez cewki
Aminokwasy usuwane są najczęściej w niewielkich ilością Wy jątek stanów lą owady odżyw iającc się sokami roślinnymi, bo^ tymi w te związki. Sprawne wydalanie przez nie nadmiaru pły„^ z dużą ilością aminokwasów i cukrów (rosa miodowa), umożliw^ ją komory filtracyjne, gdzie płyny przemieszczane są w układy pokarmowym i pominięciem jelita środkow ego. Niew iele owadów syntetyzuje i wydala jako końcowy produkt mocznik, natomiast owady wodne usuwają związki azotowe w postaci amoniaku.
Procesy wydalania są regulow ane hormonalnie. Liczne owady produkują hormon diuretyczny, który jest uwalniany przez ciajg kardialne. Gruczoły te są również miejscem uwalniania hormonu antydiuretycznego, który decyduje o szybkości reabsorbeji wody i jonów z jelita prostego.
Większość owadów rozmnaża się w stadium owada dorosłego przez jaja. a tylko u niewielu gatunków jest to możliwe już w stadium niedoskonałym i nosi nazwę pedogenezy. Niektóre samice zamiast składania jaj. rodzą żywe larwy (mszyce, niektóre muchówki). Większość owadów charakteryzuje rozmnażanie rozdziel-nopłciowe, a potomne osobniki powstają ze zlania gamet samicy
I
B
Schemat budowy nartą-dowr rozrodczych (wg Snodg^assL I93S);
A-samicy, B-simca owadów, 1-wiąadb,
2- niteczka jajnikowa,
3- kłełlch,4~jajowód boczny, 5 ^jajowód wspólny. 6'komora je* nfalna, 7- gruczoł dodat* kcwy, 8 -zbiornik nasienny, 9-gruczoł zbiornika nasiennego, 10-jądro,
11 - pęcherzyk nasienny, H-nasienfowód,
13- gruczoł dodatkowy,
14- przewód wytryskowy
• actwo pojawia się bardzo rzadko. Jednakże część Z*3 ° 3bądź stale rozmnaża się dzieworodnie przez nie*
® j rozmaitości rozwiązań strukturalnych i funkcjo-& . gających na kształt układu rozrodczego, pierwotny Kidowy jest stosunkowo prosty i podobny u obu płci
f ' ^ on i gonad, wytwarzających komórki płciowe (plem*
*, (t przewodów w yprowadzających i z narządów płciowych ^ slu*Wch sWa(łaniaiai)- Gonady i nasadowe p ' fl(jów wyprowadzających są pochodzenia mezodermal-
- L CZęjci końcowe oraz zewnętrzne narządy płciowe są po-
^ekloden*go.
3.9.1. Narządy
Głównym zadaniem żeńskiego układu rozrodczego jest produk* rozrodcze samicy uajaj. a u niektórych ow adów także zabezpieczenie ich dodatkową warstwą ochronną i przechowywanie plemników do momentu ko-