DSCF6273

traktując

ppowied-

pwicka?

t. grzybnia. iu-guniom, omowa, odstaw-'/kowa-perjie-

pnów.

pych?

zic i na

mym. Jodo-i kon-esach

ologii

lależy

golną

*?

• roz-

1. Charakterystyka ogóliid

Glony obejmują zasadniczo wodne rośliny jednokomórkowe lub plechowate. posiadające barwniki asymilacyjne i dzięki temu zazwyczaj samo Żywne. Decyduje to o ich doniosłej roli w życiu biocenoz wodnych, gdyż żywią świat zwierząt, stanowiąc pierwsze ogniwo w łańcuchu pokarmowym w ekosystemach wodach. Wśród glonów panuje ogromne bogactwo form od jednokomórkowych, poprzez różne rodzaje kolonii, do gatunków plechowatych. co można prześledzić w każdej prawie grupie systematycznej Wszystkie należą do organizmów jądrowych — eukariotycznych. Liczba poznanych gatunków przekracza 30 tysięcy.

Glony jednokomórkowe mogą być nagie łub okryte galaretowatą otoczką, mogą też wykształcać ścianę komórkową pektynową lub celulozową. Odróżnia się formy ruchome, najczęściej opatrzone jedną lub kilkoma wiciami i nieruchome, pozbawione możliwości ruchu.

Komórki glonów zawierają barwniki asymilacyjne. które odznaczają się znaczną rozmaitością. Obok pięciu zielonych chlorofilów (chlorofil a, b. c, a/, r) i trzech pomarańczowych karotenów (a- karoten, fi~ i występują barwniki: czerwony - fiko-rrytryna. niebieski - flkocyjanina. brunatne -jak fukoksantyna czy diatoksantyna i inne. Kombinacje i różne wzajemne proporcje między barwnikami nadają komórkom charakterystyczny kolor, co stanowi jedną z cech systematycznych glonów. Barwne plastydy glonów określa się mianem chromatoforów. Pod względem kształtów chro-matołbry glonów odznaczają się dużą rozmaitością, jak np. u zielenic. Na chromatoforach glonów często występują białkowe struktury, będące ciałkami silnie załamujące światło - pirenoidy, wokół których odkładają się produkty fotosyntezy.

Na podstawie cech budowy submikroskopowej. zróżnicowania barwników w chro-matoforach, dzieli się glony na szereg gromad i klas. W obrębie klas w zależności od stopnia zróżnicowania morfologicznego wyróżnia się rzędy. W podręcznikach uszeregowanie takso nów bywa bardzo różne. O nas przegląd ważniejszych grup glonów przedstawiamy w oparciu o powiązania filogenetyczne oraz według doskonalenia stopni organizacji morfologicznej.

2. GROMADA: Euglenoph yta — eugleniny

Eugleniny to stosunkowo nieliczna, obejmująca około 1000 gatunków gromada jednokomórkowych organizmów charakteryzujących się szeregiem specyficznych cech. Komórki euglenin, często o wydłużonych kształtach pozbawione są ściany komórkowej. otoczone jedynie pelikulą — błoną cytoplazmatyczną, bądź proteinowym perypłastem, utworzonym z połączonych ze sobą pasków. Na każdym pasku znajduje śę wgłębienie z którym łączy się listewka paska sąsiedniego. Dzięki włókienkom kurczliwym - mionemom. występującym w cytoplazmie tuż pod proteinową powłoką komórek, niektóre gatunki mogą zmieniać swój kształt. U licznych gatunków na pe-ryplaście znajdują się brodawki lub prążki nadające komórkom specyficzną skulpturę. Tylko nieliczne rodzaje euglenin mają komórki osadzone w celulozowych domkach. często inkrustowanych związkami mineralnymi, np. solami żelaza, jak ma to miejsce u gatunków rodzaju Trachelomorujui.

Komórki euglenin są j ednoj ądro w e. Liczne chromato fory mają postać krążków, taśm bądź gwiazdek. Zawierają barwniki: chlorofil a i ó. karoten fi oraz różne ksanto-fiłe. niektóre Specyficzne dla tej grupy glonów; najobficiej występuje m.in. zeaksan-