DSCI8522

^^£^£NIE PutrWIASTKÓW

^)| SLJ Cl/le^

|_ M U/l/*|

I

i Aot-g

M ! gaffsa

M f, Ł/VtAX

tfŁ&

j |gftu

ng 3 (g

pierwiastek węgiel (C) wodór (H) tlen (0)	występowanie Podstawowe pierwiastki wszystkich związków chemicznych	--- znaczenie/skutki niedoboru Bez tych pierwiastków nie ma życia
azot (N)	Składnik białek, kwasów nukleinowych, witamin, barwników, hormonów, alkaloidów (morfina, kofeina)	Wchodząc w skład tych związków uczestniczy w procesach wzrostowych i regeneracyjnych. Niedobór jest szczególnie widoczny u roślin wyższych -objawy: zahamowanie wzrostu, chloroza liści (żółknięcie) - w wyniku braku svntezv chlorofilu: ograniczenie kwitnienia
fosfor (P)	Składnik kwasów nukleinowych, ATP, płynów ustrojowych, obecny w kościach	Niedobór powoduje upośledzenie fotosyntezy i oddychania (brak przenośników energii). Innymi objawami są: zahamowanie wzrostu i rozwoju roślin, martwica (obumieranie) i karlowaccnie organów oraz żółkniecie brzegów liści.
wapń (Ca)	Pierwiastek szkieletotwórczy (kości, muszle mięczaków, pancerzyki otwornic), składnik płynów ustrojowych	Aktywuje wiele enzymów; bierze udział w procesach krzepnięcia, wpływa na pobudliwość komórek. Niedobór powoduje krzywicę, łatwość złamań kości, choroby zębów, trudności w krzepnięciu krwi
sód (Na) i potas (K)	Oba pierwiastki występują w wakuolach, przy czym potasu jest wielokrotnie więcej w roślinach niż sodu.	Oba jony jako kationy jednowartościowe działają antagonistycznie wobec kationów dwuwartościowych (magnez) i obniżają lepkość cytoplazmyi warunkują wzrost przepuszczalności błon. Potas uczestniczy w otwieraniu i zamykaniu aparatów szparkowych, a wiec regulacji transpiracji.
magnez (Mg)	Składnik chlorofilu, aktywator enzymów.	Zwiększa lepkość cytoplazmy, zmniejsza przepuszczalność błon. Niedobór powoduje zwiędły pokrój rośliny, zahamowanie fotosyntezy, u zwierząt i człowieka - kurcze mięśni.
chlor (Cl)	Składnik soku żołądkowego	Utrzymuje równowagę jonową ustroju (jon ujemny), jako HC1 aktywuje enzymy w żołądku oraz powoduje wyjałowienie pokarmu.
żelazo (Fe)	Składnik białek: hemoglobiny i mioglobiny oraz enzymów.	Niedobór zakłóca przebieg fotosyntezy i oddychania, u zwierząt powoduje anemię, osłabienie, arytmię serca.
siarka (S)	Składnik enzymów, aminokwasów (metionina, cysteina, cystyna).	Białka bogate w siarkę budują rogi, paznokcie, włosy, kopyta. Składnik grup rodankowych nadających palący smak olejkom gorczycznym np. w czosnku, papryce, cebuli.

lilllil

^ |g|p • i —|