DSCN0607

250 6. Przekładnie zębate stożkowe

Kołem zębatym tworzącym przekładni stożkowej nazywamy wyobrażalne koło zębate w postaci zębatki pierścieniowej (rys. 6.7). Boczne powierzchnie zębów tego koła są powierzchniami tworzącymi, powstałymi przy ruchu krawędzi tnących narzędzia. Obwiednia kolejnych położeń tych krawędzi w ruchu względnym narzędzia i koła nacinanego tworzy zarys nacinanych zębów. Linie zębów koła tworzącego mogą mieć różny kształt i położenie. Mogą więc być proste, przechodzące przez środek koła, skośne lub krzywoliniowe (rys. 6.2). Wzdłuż tych linii, na wyobraźalnej powierzchni tocznej koła tworzącego, przebiega narzędzie kształtując odpowiednio zęby proste, skośne lub krzywoliniowe.

Zarys boczny zębów zębatki pierścieniowej jest. prostoliniowy, a więc także krawędzie tnące narzędzi stanowią linie proste. Narzędziem do obróbki zębów może być nóż strugarski wykonujący ruch posuwisto-zwrotny prostoliniowy albo frez łub głowica nożowa wykonujące ruch obrotowy.

Przy zastosowaniu jako koła tworzącego płaskiej zębatki pierścieniowej, której kąt podziałowy <$₀ — 90° (rys. 6.7a), wierzchołki ostrzy narzędzi podczas ruchu roboczego przemieszczają się po powierzchni stożka wierzchołków zębatki o kącie wierzchołkowym 6oO = 6 O +0_f. Ruch narzędzia odbywa się w tym przypadku po powierzchni stożkowej, którą stanowi powierzchnia wierzchołków płaskiej zębatki pierścieniowej. W przypadku gdy kołem tworzącym jest zębatka pierścieniowa o płaskiej powierzchni wierzchołków (rys. 6.7b), ruch wierzchołków ostrzy narzędzi odbywa się w. płaszczyźnie prostopadłej do osi koła tworzącego.

‘ Zastosowanie każdego z tych sposobów prowadzenia narzędzia powoduje jednak zniekształcenia zarysu obrabianych zębów w porównaniu z kulistym zarysem ewolwentowym (rys. 6.5). Przy prowadzeniu narzędzia wzdłuż powierzchni bocznych zębów płaskiego koła tworzącego (rys. 6.7a) uzyskuje się zarys oktoidal-ny oznaczony na rys. 6.8 symbolem O_p. Przy zastosowaniu zaś koła tworzącego o płaskiej powierzchni wierzchołków (rys. 6.7b) uzyskuje się zarys oktoidalny oznaczony na rys. 6.8 symbolem O_a.

Rys. 6.8. Zarysy boków zębów: E — zarys ewolwenty kulistej. O, — zarys oktoidalny uzyskany przy ruchu narzędzia według płaskiego koła tworzącego (rys. 6.7a), O. — zarys oktoidalny uzyskany przy ruchu narzędzia według koła tworzącego o płaskiej powierzchni wierzchołków (rys. 6.7b)

Największe rozpowszechnienie uzyskały metody nacinania uzębień, w których oddzielne noże obrabiają obydwie strony zęba lub wrębu. Jednym z bardziej wydajnych sposobów wykonywania uzębień kół stożkowych prostych jest obwied-niowe nacinanie metodą Conifiex firmy Gleason za pomocą dwóch głowic frezo-

6.2. Zazębienie pary stożkowej

ys. 6.9. Frezowanie obwicdniowe koła ożkowego o zębach prostych metodą Conifłex firmy Gleason

Rys. 6.10. Frezowanie obwicdniowe koła stożkowego zębach kołowych metodą firmy Gleason