78
/. Podstawy procesów odlewniczych
dłużenie zasięgu działania jednego nadlewu, umieszczonego na górnej powierz-chni czołowej takiej ściany, w postaci odpowiednio wyprofilowanego jej pogrubienia. Dzięki takiemu pogrubieniu jest możliwe zasilenie praktycznie dowolnie wysokiej ściany. Przykład takiego rozwiązania w odniesieniu do głównych ścian korpusu pokazano na rys. 1.55.
Wartości poprawnych pogrubień ścian pionowych odlewów staliwnych podano na rys. 1.59. Należy zwrócić uwagę, że pogrubienie rozpoczyna się dopiero od pewnej wysokości oraz że zasięg działania nadlewu dla ściany nie pogrubionej wyznaczony przez przecięcie się odpowiedniej krzywej z osią odciętych, silnie zależy od grubości tej ściany (podobnie jak dla elementów poziomych). W przypadku elementów pionowych nie mających kształtu ścian można również z tego wykresu korzystać, zwiększając moduł elementu w takiej proporcji, jak dla ściany płaskiej zwiększana byłaby jej grubość.
Dla stopów aluminium zasięg działania górnego nadlewu otwartego wynosi orientacyjnie 15M.
Pogrubienia ścian przylegających do lokalnych węzłów cieplnych
Najprostszym sposobem wyznaczenia pogrubienia ściany przyległej do lokalnego węzła cieplnego jest zastosowanie tzw. metody kół wpisanych, zilustrowanej na rys. 1.67. Metoda ta jest czysto geometryczna i nie zawsze daje w pełni poprawne wyniki po pierwsze ze względu na jej dwuwymiarowość, a po drugie ze względu na trudności w uwzględnieniu przegrzewania się masy w narożach, czyli modułu termicznego rozpatrywanego węzła.
Dokładniejszy sposób określania pogrubień ścian przyległych do lokalnego węzła cieplnego polega na obliczeniu modułu tego węzła (zazwyczaj termicznego), a następnie przekonstruowaniu ściany przyległej tak, aby jej moduł był o ok. 15% większy od modułu węzła. Jeżeli nie ma potrzeby pogrubiania ściany na całej jej szerokości, to można zastosować konstrukcję pogrubienia w formie przylewu pokazanego na rys. 1.60.
Rysunek 1.60
Konstrukcja przylewu zwiększającego moduł ściany Af( przyległej do lokalnego węzła cieplnego o module Af*; moduł przekroju z przyłowem (/t-i4) powinien wynosić 1,5M(
Kształt i wymiary nadlewów
Podstawowe kształty nadlewów pokazano na rys. 1.61. Nadlewy mogą być otwarte, gdy ich górna powierzchnia nie jest odtwarzana przez formę, lecz