DSCN1681

1. P odstany procesów odlewniczych

88

Rysunek 1.71

Schematyczna krzywa zmian objętości żeliwa, w którym węgiel wydziela się pod postadą grafitu, i związane z nią metody zasilania odlewów; zakresy temperatury; 1 - zalewania i krzepnięcia wlewów doprowadzających przy zasilaniu beznadlewowym, 2 — krzepnięcia elementów zasilających przy zasilaniu z pełnym wykorzystaniem ciśnienia gr&fltyzacji (wlewów doprowadzających lub nadlewów), 3 - krzepnięcia nadlewów przy zasilaniu ze zredukowanym ciśnieniem, 4 - krzepnięcia nadlewów przy zasilaniu tradycyjnym

następujący po nim skurcz wtórny, uzyskana podczas tego przyrostu niezbędna objętość materiału musi zostać później wprowadzana do pustek powstających przy skurczu. W praktyce jest to możliwe tylko wówczas, gdy rozepchnięde formy odlewniczej powodowane zwiększaniem objętości żeliwa będzie sprężyste (nastąpi wzrost ciśnienia w odlewie) tak, by po rozpoczęciu się skurczu wtórnego reakcja jej ścian mogła wtłaczać metal do tworzących się porów. Odkształcanie plastyczne formy powstałe podczas przyrostu objętości żeliwa powodowałoby trwałe powiększenie wnęki formy i w konsekwencji ujemny bilans objętości.

Formy, które nie odkształcają się łatwo plastycznie nazywane są sztywnymi (materiały po przekroczeniu granicy plastyczności charakteryzuj ą się małym nachyleniem krzywej odkształcenie-obciążenie) lub wytrzymałymi (uplastycznienie materiału często jest traktowane równoznacznie z jego zniszczeniem). Ponieważ nie ma opracowanych przemysłowych metod pomiaru tej cechy form, w praktyce określa się ją nie jako wielkość liczbową, lecz na ogół opisowo.

W tablicy 1.1 zestawiono oceny sztywności form piaskowych wykonanych różnymi metodami Oceny powyżej bardzo niskiej podano przy założeniu, że połówki formy są mocno połączone ze sobą za pomocą klamer (obciążanie

Tablica U. Sztywność form odlewniczych wykazywana przy grafityzacji żeliwa ąferoidalnego

Typ formy	Sztywność 1
Masa bentonitowa wilgotna prasowana niskimi naciskami (poniżej 0,15 MPa)	bardzo niska
Masa bentonitowa wilgotna, prasowana wysokimi naciskami (powyżej 0,6 MPa)	średnia
Masa bentonitowa wilgotna, formowanie ręczne lub na wstrząs arce	bardzo niska
Masa bentonitowa, forma suszona	wysoka
Masy ze spoiwem chemicznym, bez ubijania	niska
Masy ze spoiwem chemicznym, dobrze ubite	wysoka
Masa cementowa	bardzo wysoka
Masa ze szkłem wodnym utwardzana CO*	średnia
Formy skorupowe	niska _____