DSCN1760

108 Modernizacja

_wlnink,. » klóoch jednostka dz.a-ma do dsspozycji. a «.ęc * £f» rururalrn sfKtsdb zagrana jes, mwkwc postaw nowo nabytych (M P.)

/Oh Cfeil oodpomicniŁ efekt us>p.an,x 'deo-logjcmy model posuwy po^awajako definicja sytuacji

£3£ A. Mikułowski Pomorski K Pacholski M. 1988. T\py działań socjotechniczny*, h _M organizacji. AE w Krakowie. Kraków MłsM; E., 1978. Teona i prahyia r ozu oj u or-gantzocyjnego Analiza koncepcji. Ossolineum. Wrocław.

Modernizacja, czyli proces unowocześniania. rozumiana może być na trzy sposoby: 1) upowszechnienie różnorodnych innowacji techniczno-technologicznych - zakłada się tu. że zmiany w technice powodują zmiany społeczne: 2) wszelkie zmiany (nie ty lko technologiczne) prowadzące do nowocześniejszych i doskonalszych form organizacji danego społeczeństwa, jego gospodarki. polityki, kultury: 3) przekształcenie społeczeństwa typu tradycyjnego u społeczeństwo „nowoczesne”, utożsamiane zazwyczaj z społeczeństwem przemysłowym.

Reinhard Bendix przez modernizację rozumie wszelkie zmiany społeczne i polityczne towarzyszące industrializacji. Cechą modernizacji jest wysokie tempo urbanizacji. zmiany struktury zawodowej, ruchliwość społeczna, rozwój szkolnictwa, uczestnictwo społeczeństwa w zarządzaniu i sprawowaniu władzy Samuel N. Eiscnstadt i Neil J. Smclscr podkreślają, że cechą modernizacji jest proces dyferencjacji, czyli nieustannego różnicowania, co u konsćkwcn-cj. prowadzi do rozwoju wyspccjalizowa-nych organizacji, powstawania nowych ról społecznych, zróżnicowanych mcćhamz

w*,*,,

ssasss:

la się pluralizm dróg ro/wojo^th

cym modernizację, dynam,, modernizacji, przebiegu    .

demizacji oraz pojawiając-nych wydarzeń” [N J. X ^ Proces modernizacji w ^ różnych płaszczyznach I) w    V

ki indywidualnej - występ^    fcw

ności na zmiany, racjonai^ ś»Uta, pojawienie s* pragn*^**,

2) na płaszczyźnie społecznej -społecznych, przekształceń^ funkcji, przemiany struktur zmiany w obrębie rodziny i wieństwa; 3) na płaszczyźnie kultur'^ wzrastające zróżnicowanie sjnenJ^.' gijnych, światopoglądowych! wzro*** nauki, zmiany obyczajowe, kształt,' się nowych stylów życia; 4) na płaszcz.? ekonomicznej - eliminacja gospoda? turalnej na rzecz gospodarki piet*? powstawanie jednostek produkcyjny^ t. rientowanych na rynek; 5) w sferze > tycznej - rozwój struktur władzy

Podstawowe założenia teorii trwden-zacji wypracowane zostały w łatach ns-dziesiątych i sześćdziesiątych XX w Tecr< modernizacji próbowano wykorzysac fc poprawy położenia krajów Trzeciego S*bq i doprowadzić do ich rozwoju spolecr» -gospodarczego Niestety w wielu przypai-kach usiłowania te zakończyły się r.i«c-wodzenicm. Kryty cy teorii modernizacji -reprezentujący głównie tzw. teonę roz»or-zależnego - wskazywali. 2e pod uwagę terze się tu główmc czynniki endogenne, natomiast pomija się neokolonialną zależni gospodarczą krajów ubogich od krajem najbogatszy ch. Wskazywano także, iż czowc w teorii modernizacji pojęcie spote-czeństwa tradycyjnego jest pewną ideały cją. która nie przystaje do rzec/yWc** krajów Trzeciego Świata. Przeciwstaw* społeczeństwa tradycyjnego spoteczeitf’*-nowcK/esncmu jest zbył daleko idąO^ uproszczeniem - narzuca ściśle okresłoW ^W'^ZI9 rozwoju. pomijając całkowicie p^^1, cjałne zasoby tkwiące w istniejących nraln* społeczeństwach. Wskazywano. W '**^U*