172 Samobójstwo
V’
można również w zachowaniach lud/i r rynku - pojawienie się przekonania o m. jącym nastąpić braku jakiegoś towaru moi doprowadzić do jego wykupienia i spełnu ma się prognozy; pogłoska o podwyżce cc mott spowodować podwyżkę cen w wyn , ^''onego Popytu. Brak w.ary w sk, refomMtmkKh mo«
mw^onych pr«d„ęWZ,^ r<W(!Jtm/;ltv
POWK^"" “"“Minujących „ę pr,. M*c^n- ukuuie vca(« czynników suh.d
^ (danych opinii.
Samobójstwo, zob. anomia.
Samospelniające się przepowiednie (ang seltfulfillins prophecies), pojęcie wprowadzone do socjologii przez Roberta K Mcrtona II982J, oznaczające jedną z osobliwości zjawisk społecznych, polegającą na tym. Ze prognozy, przepowiednie lub proroctwa na temat przyszłych zdarzeń, stając się elementem świadomości członków jakiejś zbiorowości, wpływają na podejmowane przez poszczególne jednostki działania, a przez to przyczyniają się do urzeczywistnienia tej prognozy, nawet gdy pierwotnie była ona błędna Przykładowo, pojawienie się pogłoski o niewypłacalności jakiegoś banku może doprowadzić do jego takty cznego bankructwa, gdyż jeśli w plotkę tę uwierzy dostateczna liczba osób. które - w jej efekcie - zaczną wycofywać swoje wkłady, to w rezultacie bank stanie się niewypłacalny Działanie mechanizmu samo-spełatających się przepowiedni obserwować
postaw) w kształtowaniu realny k społeczno-ekonomicznych, T<j Proc*^
ko" subiektywne, wpływając' działania, doprowadza do 0bS ^ następstw. Jak wskazywał mas. działania społeczne zależą u ^ mierze od przyjętej przez podmie, sytuacji Nawet jeśli przyjęta definicja 1 cji jest błędna, to działanie, które nika, prowadzi do realnych konse1?^' Jeśli ludzie definiują sytuacje jako r£* wiste, to stają się one sytuacjami rzccAu’’ stymi.
Na podobnej zasadzie opieraią sit przepowiednie samouniccstmające sic -to prognozy ostrzegawcze, wskazujące m pewne negatywnie oceniane stany lub jr> cesy. które mogą zaistnieć, jeżeli* nie a siną podjęte żadne przeciwdziałano Cclr formułowania prognoz ostrzegawczych (u-mounicestwiąjących się) jest zwrócenie im-gi na pojawiające się zagrozeno - ; dopuścić do ich zajścia Jeśli prognoza stanie się elementem definicji sytuaci; dostatecznej liczby osób. to doprowadzi o. własnej falsyfikacji. Uwidacznia sic tzi wpływ rezultatów badan na badaną rzeczywistość, stanowiący według Stam-law Ossowskiego jedną z osobliwości nr. > lecznych [S. Ossowski 1983. s. 18: i Av
Zob. definicja sytuacji, problemy stv'!tV r*- ^ cjologia ekonomiczna, współczynnik styczny
Literatura
Mellon K K . 1982. Teona ao&togf&*;
tura społeczni. PWN. Warszawa Ossowski S . 1983. O PPbWwoh'“*' społecznych, PWN, Warszawa
Sankcje społeczne, /ob ^'n!' łcczna. obyczaj, pcrmisy">/nv
dwojenie), rozłam, pod/'-1' ’ ^ny’"
przynajmniej dwie podgnip) przypadku schizma nwzr -1* całkowity rozpad grupy