Uprzedzenie 215
nynii. cent godność ludzką, potępia przemoc, nie lubi konformizmu i manipulowania innymi. 7. Osobowość egzystencjalna: osobnik lubi pracę stawiającą wysokie wymagania, rozwiązywanie skomplikowanych problemów jest dla niego ważniejsze od zarobków i prestiżu. Dąży do tego, by sam mógł wybierać dla siebie zadania, uważa, że dobry zwierzchnik to taki, który umożliwia dostęp do informacji potrzebnych do działania i pozwala realizować zadanie na swój własny sposób. Toleruje ludzi o odmiennych od swojego systemach wartości.
2. Typy osobowości społecznej według Alfreda Adlera — typologia oparta na kryterium stopnia dążności do integracji człowieka z innymi w trakcie rozwiązywania swoich problemów życiowych. A. Adler proponuje wyróżnić: typ osobowości przejawiającej stałą dążność do dominacji nad innymi (the dominem/ lub ///<? r-zeling
type), dalej, typ człowieka niesamodzielnego i jednocześnie nastawionego na ciągłe branie od innych (/At? gettin& typ cha
rakteryzujący się ciągłym odsuwaniem rozwiązywania istotnych problemów (//ie side— •step type) — ludzie tego typu usiłują jedynie
unikać doraźnych niepowodzeń; czwarty typ osobowości reprezentują osoby rozwiązujące swoje problemy w sposób, który jest jednocześnie (w większym lub mniejszym stopniuj użyteczny dla innych, zgodny z ich interesami i potrzebami (/Ae socica/łyr tesefiel OT7^)' Dodatkowym kryterium typologii jest stopień aktywności: typ czwarty łączy wysoki stopień uspołecznienia Csodcsf zn/erer/) z wysoką aktywnością, natomiast w typie pierwszym silna aktywność współwystępuje z niskim uspołecznieniem. Dla dwóch pozostałych typów charakterystyczna jest słaba aktywność połączona z niskim uspołecznieniem. (M.P.)
Zob. autentyczność w życiu społecznym, uspołecznienie osobowości, więź społeczna Literatura :
Adler A., I 965. St*f>eriori/y' and SodaJ fn/ee-est.
•4 C^oi/ection of~ ćz//cr W^W/iząył. Routłcdgc and Kegan Paul, London.
Flowers V.S„ Hughes C.L.. 1973. // /r»-
Stay, „Harvard Business Revicw", vol 5ł, nr 4, July—August.
Graves C., 1970, JLevels qf EicŁstence. Mn Gjpen Syje/em J/łeor>' of La/ue.ę. ,Joumał of Huma-nistic PsychoIoev~*. Fali.
Ubóstwo, zob. deprywacja. pauperyzacja.
Układy kultury, zob. kultura masowa.
Uniformizacja, zob. amalgamacja, dez-indywidualizacja. homogenizacja. konformizm.
Uogólniony inny, zob. socjalizacja.
Upośledzenie, zob. deprywacja.
Uprzedzenie, nastawieńie — pozytywne ałbo negatywne — wobec osoby lub grupy, poprzedzające aktualne doświadczenie relacji z tą osobą lub grupą. Uf>rxic<lxcnie jest elementem tkwiącym w każdym działaniu (a więic i w każdym stosunkuj społecznym.
Co więcej, jego obecność decyduje o rvm. że działanie jest społeczne. ..Jeśli nie 'rr»a uprzedzenia, nie mamy do czynienia z działaniem społecznym" fT"- Znaniecki 1936, s- 1 3fl- Znaczenie omawianego terminu u)e-śłało transformacji. Można wyróżnić tu trzy etapy. W starożytności termśn **di<r**m