140
3. MAZOWSZE
I
9) mazurzenie
10) fala
11) -ch^-k
12) jżrz, irz\ śr, ćrz;
13) brak -och
14) robilech, róbilichmy 16) przyr. -k, -c
16) na-
5) odstępstwa od przegłosu: ’e—‘a
6) fon. nieudźwięczniająca
7) przestawki: szwytek
8) oćca, ojćca: mieśce,' mieśćce
2) iże(\\eże)
A) I) -*OM>-||-’ctoi 2) rety je-; jachać\\ jechać
4) tert
5) 6mićrć\\ioiórzba (||wirzba)
6) bajać się
7) szeroka i wokal. wym. sam. nos.
8) mię, cię, się\\niię, cię, się
B) 1) H, yl
2) rozumieje, smrodzieje ty -
4) przejście ’a^*e
C) 1) trzymać\\dzierżeć
II
1) Formy vńelki\\wielgi. Zap. warsz.: wielki (30 r.), widgi (16 r.). Hist. Al.: wielki (168 r.), widiki (1 r.), widgi (15 r.). Żyw. Eufr.: wielki (41 r.).
2) mgły, mgleć’, moglić się, moglitwa. Hist. Al.: tylko formy zdysymilowane mgły, zamglony (4 r.); moglić się, moglitim (4 r.). Żyw. Eufr.: mgleć (4 r.), moglić się (44 r.), modlić się (4 r.). W Zap. war. brak przykł.
3) Formy typu ludziem (||ludziom). Zap. warsz.: formy z -em (5 r.), - om (4 r.). Hist. Al.: -em (ludziem, koniem, podczaszem) 16 r., -om (rycerzom, starcom mistrzom) 12 r. Żyw. Eufr. — brak przykł.
4) Formy 1 os. 1. mn. mają końcówki -m\\-my. Zap. warsz.: formy z -m 5 rt, w tym formy cz. ter.: ręczem, świadczem, będziem i formy cz. przeszł.: zatrzy-mdim, anim ciądzalim\ formy z -my: 3 r. (dzierżemy, prosiemy). Hist. Al.: liczne formy skrócone na -im (28 r.), np. przykazuim, będzim, wrócim się itp.; formy na -my (liczniejsze), np. przyśHmy, chcymy, merzamy itp. W Żyw. Eufr. tylko formy zakończone na -my.
5) Part. trybu przyp. 1 os.l. poj. -bych; 1 os. 1. mn. -bysmy\\-bychom. Zap. warsz.: -bych (5 r.); -byśmy (4 r.), -bychom (l r.). Hist. Al.: dziesiątki przykładów part. -bych,-bychom. Żyw. Eufr.: -bych (12 r.), -byśmy (3 r.), -bychom (1 r.).
Polski wskazał Z. Stieber, Rozwój fonol..., 8. 57. Formy w Żołtarzu Wróbla byłyby dalszym przyczynkiem do wykazania związków językowych zachodnich obszarów Polski z gwarami przechodnimi ciągnącymi się, w kierunku Łużyc. W obu językach łużyckich jest przejście dawnego nwrapo dawnym l, np. głuż. wohna, iołmy (fale), dłuż. vxthna, iołmy eto.