DSCN3839

Kabina z miejscami w tandem

Kabina z miejscami obok siebie.

Rys. 27. Porównanie niektórych układów silników dokowych tej samej mocy pod względem wielkości powierzchni czołowych

odznaczają się zwartą budową, małym oporem czołowym i stosunkowo łatwym chłodzeniem.

Najpopularniejsze silniki samolotów sportowych i dyspozycyjnych o mocy od 70 do 250 kW {chłodzone powietrzem), są budowane właśnie w układzie płaskim. Dalsze uwielokrotnianie układu rzędowego stosowano w silnikach dużych mocy. Były to układy: trzyrzędowy (tzw. układ W), czterorzędowy (tzw. układ X, h) oraz układ H (f). W układzie H dwa wały korbowe jakby dwóch pionowo stojących silników płaskich napędzały jeden wał

Różne układy silników lotniczych stosowano nie tylko ze względu na korzystniejsze konstrukcje samego silnika. Na rysunku 27 zestawiono powierzchnie czołowe i kształty przodów kadłubów z silnikami a różnych układach. Na rysunku widać, że dla samolotu o małej ciasną kabinie jednoosobowej lub z dwoma miejscami w tandem korzystniejszy jest silnik rzędowy. Jeśli

'ZB'6?^rJLf i\AP?_tDOVJB

Rys. 28. Porównani* niektórych układów silników dokowych tej samej mocy pod względem-możliwości zabudowy podwozia przedniego

Rys 29. Porównanie gabarytów silnika dokowego z silnikiem turbinowym tej samej mocy jednak samolot ma przednie koło chowane (rys. 28), to korzystniejszy będzie silnik V odwrócony lub bokser. W przypadku samolotu z miejscami obok siebie — najkorzystniejszy będzie układ bokser, chociaż i silnik gwiazdowy, zwłaszcza w samolocie o szerokim kadłubie, nie wykracza poza jego obrys. Silnik gwiazdowy tworzy konstrukcję bardziej zwartą — samolot jest krótszy (rys. 28). Jego stosunkowo duża powierzchnia czołowa może być rekompensowana owiewką pierścieniową (typu CAGI lub Townenda), która skutecznie zmniejsza opory, y

Strona 43