panowanie kierunkowe 181
dydaktycznego, najwcześniejszy i najogólniejszy, decydujący o sensie i powodzeniu dalszych etapów tego planowania.
Najwygodniejszym sposobem planowania kierunkowego jest sporządzenie tabeli. Przedstawiamy w niej cele emocjonalne i cele poznawcze kształcenia w układzie krzyżowym (w „główce” i w „boczku” tabeli), a następnie umieszczamy w nim (w polu tabeli) nazwy modułów (działów) programowych, których wkład w osiągnięcie tych celów jest największy. Przykładem jest tab. 30 (według Marii i Michała Augustyniaków, 1999; wyboru dokonał Julian Ochenduszko, 2005).
CELE EMOCJONALNE | |||||
I. Dostrzeganie różnorodności i piękna przyrody |
II. Odczuwanie więzi z miejscowością, regionem, krajem |
III. Wykazwanie szacunku I odpowiedzialności wobec przyrody |
IV. Bezpieczne i higieniczne zachowanie się w szkole i środowisku | ||
/ CELE POZNAWCZE |
1. Poznanie różnorodności organizmów i środowisk żyda |
Krajobraz Flora i fauna |
Krajobraz | ||
2. Wyjaśnianie zależności istniejących w przyrodzie, a głównie człowieka i środowiska |
Flora i fauna |
Gleba i skały Ochrona przyrody |
Flora i fauna Powietrze Krajobraz Woda |
Człowiek | |
3. Umiejętność dokonywania obserwacji i opisu obiektów i zjawisk przyrodniczych |
Woda Krajobraz Flora i fauna |
Woda Flora i fauna |
Woda Ochrona przyrody | ||
4. Poznanie budowy i czynność życiowych człowieka |
Człowiek |
Człowiek |
Człowiek |
Człowiek |
Tabelaryczne ujęcie planowania kierunkowego umożliwia trojaką interpretację programu kształcenia:
1. Według celów emocjonalnych (kolumnami): w tab. 30 akcent pada przy celu 1 na „Florę i faunę” oraz „Krajobraz”, przy celu III na „Florę i faunę” oraz „Wodę”, a przy celu IV na „Człowieka”.
2. Według celów poznawczych (wierszami): tu dominuje cel 2: „Wyjaśnianie zależności w przyrodzie”, któremu służy siedem modułów programowych, a cel 4 jest reprezentowany przez jeden, właściwy dla niego, moduł: „Człowiek”.
3. Według materiału kształcenia (pole tabeli): plan pokrywa dość równomiernie całe pole, przy czym moduły biologiczne — „Fauna i flora” oraz