Rozozw. 17
W przypadku chorób autosomalnych dominujących obraz kliniczny może być zaburzony przez:
- zmniejszoną penetrację,
- penetrację zależną od wieku,
- brak penetracji,
- zmienną ekspresję zmutowanego genu.
Oto kilka przykładów chorob autosomalnych dominujących:
1) rodzinna hipercholesterolemia,
2) choroba von Wilbbranda,
3) wielotorbielowatość nerek u dorosłych,
4) choroba Huntingtona,
5) dystrofia miotyczna, ^ u' ^
6) polipowatość okrężnicy,
7) zespół Aperta,
8) zespół Marfana,
9) achondroplazja,
10) retinoblastoma.
Dziedziczenie chorób autosomalnych recesyj nych
Cechy dziedziczone w sposób rccesywny stanowią 1wszystkich opisanych cech (obecnie 1730 cech). Choroba autosomalna rtccsywna ujawnia się tylko u homo/y got z jednakową częstością u obu płci. Jeśli cecha jest rzadka, to istnieje duże prawdopodobieństwo, żt rodzice są spokrew nieni, na przykład w ykazano, że oOS dzieci chorych na alkaptonurię miało spokrewnionych rodziców. Choroba recesywna spow odow .uia jest najczęściej defektem enzymatycznym, w wielu przypadkach różnymi mutacjami w danym hx'us (alicie wielokrotne).
W niektórych lokalnych populacjach częstość alleli recesywnych jest wyższa i uwagi na tzw. efekt założyciela. Poniższa tabela zawiera przykłady chorób recesyjnych występujących częściej w określonych grupach etnicznych.
Chamka |
Grapa etniczna |
l— i |
-J- |
Anemia śerpowata l - __ |
Murzyni amerykańscy i afrykańscy Hindusi azjatyccy mieszkańcy basenu Morza Śródziemnego (szczególnie Grecy) populacje Środkowego Wschodu |
P talasenua |
mieszkańcy basenu Morza Śródziemnego Tajowie populacje Bliskiego Wschodu Hindusi Chińczycy |
_L___I- | |
Choroba Taya-Sachsa |
Żydzi aaaksnaayjacy Kanadyjczycy pochodzenia tnnciakicgo |
Choroba (iauchera |
Żydzi aazkenazyjscy |
Zespół Blooma |
Żydzi aazkenazyjscy |
Zespół nadncrczowo-płciowy |
Eskimosi |
Ciężki złożony defekt odporno*;! |
Indianie Apacze |
1-- Mukowiscydoza |
Europejczycy |
Albunzm |
Indianie Hopi |
Fenyłoketonuria |
Europejczycy |
Wrodzony przerost nadnerczy |
Eskimosi |
Nerczyca wrodzona |
Finowie |
Brak dehydrogenazy glukozo-ó-fosforanowej |
Chińczycy Afrykaóczycy (czarni) |
Dalsze przykłady chorób autosomalnych recesyjnych:
1) galaktozemia,
2) homocystynuria,
3) głuchota wrodzona,
4) rdzeniowy zanik mięśni,
5) zespół nadnerczawo-płciowy.
6) ślepota recesywna.
7) upośledzenie umysłowe rccesywnc,
8) brak a 1-antytrypsyny.
Dziedziczenie chorób recesyjnych sprzężonych z chromosomem X
Do tej pory poznano 412 cech recesywnych sprzężonych z chromosomem X. W przypadku chorób recesywnych częściej chorują mężczyźni, ponieważ mają tylko jeden chromosom X. rzadko objawy choroby pojawiają się u kobiet. Choroba przekazywana jest zawsze przez matkę swoim synom, nigdy przez zdrowego ojca. Chorzy mężczyźni, jeśli mogą mieć potomstwo przekazują chorobę córkom, które stają się nosicielkami.
Dystrofia mięśniowa Duchennc a jest przykładem choroby recesywnej ^rzężonej z płcią, objawia się zanikiem mięśni już w dzieciństw ie, około 10 roku życia dziecko przestaje chodzić, z powodu niewydolności sercowej i oddechowej następuje śmierć przed 20 rokiem życia. Kobieta będąca nosicielką jest zwykle