DSC927

_e!r„„* «»**    ^{wp,y w} “

W Kościołach    _nr7vna|eżnoścr przyczyniła się do zrewi_doWan

^{Te7a 0 W,e}^Lhr sekularyzacji (Wilson 1985) i zachęcił. _d„ ..dziedzicznego modeli    jrycznych dotyczących wierzeń _re|,„ ’

wnikliwej 'ⁿ7^rC^;_jo^_anlMC„ religijnych. Także sama teza przybij nych i przynależności d g _wjęc zamiast skupiać się tylko _{na wj} bardziej wyrafinowaną o ^    . _iomie przynależności, Davi_e (1999

rżeniach poszczególny J _MsKpCzą -(„icarious) w Europie Zachód.' 20010 uwzględnia takz .. JS _)mowanego w zasadzie powszechnie mci. Pojęcie to odno. «    . ^Pwcjąż m0gą odgrywać istotne role w _spo_

przekonania, żeglówy K^cOy    _n(>mjna|nych . _jak j praktykujący

leczenstwie, reprezentując    ^ _{> nominalnych}- chrześcijan

chrześcijan, ponieważ    ■ _na|_ną więź ze swoim Kościołem

Jednak przeprowadzone w W. ^ ^ _n,_{epraklykuj;tcych chr2e},_c, anglikańskiego jako -V*™™" _ych wyznawców islamu, hinduiz,

jan. ale także rosnącej hczby p akty ją > _Gji|y_{( (gg8; Gj||jat}._{Ray 199g}

mu i sikhizmu (Beckford i Gilhat •    • _f • _f

rodzą wątpliwości co do długookresowych perspektyw rozwoju tej lormy

religii zastępczej.    ,    .    .    . .

Można jednak stwierdzić, że ..ewidentny zanik zarowno praktyk, jak

i wiedzy religijnej w okresie powojennym nie proua zi o rowno e_& ej utraty wrażliwości religijnej (dane pokazują wyraźnie coś innego) ani do powszechnego wyboru opcji świeckich (Davie 200Ic. 110). Trudno natomiast powiedzieć, czy „wrażliwość religijna’ jest rozmytym odpowiednikiem „wiary”, która była podstawą omawianej tezy w jej pierwotnym kształcie. Wydaje się bowiem, że teza mówiąca o trwałości wrażliwości c/y duchowości religijnej, jak wolą to określać niektórzy autorzy (Wuthnow 2001). kładzie szczególny nacisk na twierdzenie, że religia podlega jedynie restrukturyzacji lub przeorientowaniu. By rozstrzygnąć tę kwestię, należy przede wszystkim przeprowadzić empiryczne badania nad ciągłością i zmianą w znaczeniach przypisywanych „religii” i „duchowości”. Oznaczałoby to zbadanie przebiegu procesu redcfiniow'ania tego, co uznaje się za religię w życiu prywatnym i publicznym, nie zaś restrukturyzacji czegoś rzekomo niezmiennego i niezastąpionego.

nc próby kwestionowania, w imię „wiary bez przynależno-\Vsp°^,^^n,.‘ _zaslępczej’\ „twardszych" wersji refleksji nad sekularyzacją

•i” czy ,-^rt _inny_Ch trudności. Po pierwsze, mc wiadomo, jak pogodzić spotykaj¹*' ^_ówj._{jcc 0} tym. że ludzie w coraz mniejszym stopniu akceptują <\vladcc*" *'    Kościołów chrześcijańskich, a w coraz większym wierze-

4l'I

wiele

głó'^{VIlC do f}. _duChowe niczakorzcnionc w „oficjalnym" chrześcijaństwie, _nin ^rcl,^^,,n^_icm y_C równowaga pomiędzy wiarą a przynależnością jest ni-⁷ fW,Cwięcej jak wzajemnym dostosowaniem. Hornsby-Smith twierdzi na ^C7VI11 id y_t pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku zaledwie jedną ^pl7>. - katolików w Anglii i Walii „można było uznać za ortodoksyjnych, ^ir/^J_{10 ze} względu na cotygodniowe uczestnictwo we mszy. jak i poziom ⁷ odoksyjności przekonań religijnych", podczas gdy jedna czwarta znalazłaby się w kategorii „wiary bez przynależności" (1992: 128).

p_rUoa trudność związana z tezą o „wierze bez przynależności" polega _Ma tynt, że analogia pomiędzy Kościołami chrześcijańskimi a świeckimi organizacjami społecznymi w Europie Zachodniej wydaje się wątpliwa. Po części dlatego, że Kościoły chrześcijańskie cieszą się w wielu krajach konstytucyjnym uprzywilejowaniem, który jest skutkiem konkordatów i innych uregulowań prawnych. Po części zaś dlatego, że Kościoły są w skomplikowany sposób wplecione w tkankę społeczną wielu wspólnot geograficznych głównie, choć nie tylko, na obszarach wiejskich. Dlatego też ostrożnie należy traktować świadectwa mówiące o tym, że liczba osób należących do Kościołów chrześcijańskich nie maleje szybciej, niż to ma miejsce w przypadku porównywalnych organizacji społecznych.

Bezkrytyczne powoływanie się na tezę o „wierze bez przynależności" może także odwrócić naszą uwagę od rosnącej, choć w Europie Zachodniej wciąż jeszcze umiarkowanej, popularności konserwatywnych Kościołów ewangelikalnych i zielonoświątkowych, a także pewnych ekspansywnych ruchów sektowych. z których wiele akcentuje ścisły i bliski związek pomiędzy wiarą a przynależnością. Te formy wspólnot chrześcijańskich me tylko kładą silny nacisk na połączenie wiary i praktyki, lecz dbają także o ortodoksyjność wiary i w razie konieczności podejmują działania dyscyplinujące, by korygować odchylenia lub odstępstwa. Teza o „wierze bez przynależności" nie jest zatem w pełni oczywista, dlatego bez wątpienia będzie ona nadal prowokować interesujące dyskusje, nie tylko na temat siły

89