Duvensee2

I 'ńlmii iiwlfi głównie itlłln, immy w itr wióry u ,, n i u 11111 > w11 y • ‘ 11'' lu u w«;t I -- Iticli, iih . hy! i ('Kilim uc;

0    Techniku rylców*"/m, lechiillm in|n /u *iI1>i»t.|it<*i*iC(^>l uleni/ dwustronnego, treli m i im rdz imiIowb;

■i Narzędziu:

A Drapacze: zwykle 22 - d!)°/«, wykonyw iiitr liyly głównie z szerokich, masywnych wiórów oraz odłupków. Charakter yrdyr ne I najliczniejsze są krępe okazy łukowe- wiórowe (tabl. LXXXV 21), rzadko /.dwojone (tabl. LXXXV 20) oraz krótkie

1    Imnlzo krótkie (tabl. LXXXV .1) drapacze lukowe i podgroszaki odłupkowe. Po-miillo znam* są smukłe drapacze łukowe na wiórach;

I¹. Nk rolnicze: 0-14%, wielorakie odłupkowe - skośne, poprzeczne, boczno-po-pi.it/.m- i retuszowane na spód. Ponadto zgrzebła lateralne z masywnych odłupków;

•’ Hylce: najczęściej 8-30%, wykonywane były głównie z dość szerokich wió-rów, r/adzlej z masywnych odłupków. Przeważają formy klinowate, wśród nich \\ v • *; i > 11 j i smukłe i krępe okazy środkowe, rzadziej boczne oraz krępe, masywne "ku y poprzeczne. Do tego dochodzą smukłe i krępe łamańce lub jedynaki. Wresz-¹ I* należy wymienić nieliczne, ale bardzo charakterystyczne smukłe rylce węgłowe hm 'iii' r skośnym łuskowiskiem (tabl. LXXXV 6, 23), liczniejsze w zespołach skandynawskich;

I), Półlylczaki: 0-6 (17)%, smukłe, wiórowe o prostym lub wygiętym, różnie ■ kośnym pól tylcu (tabl. LXXXV 22);

K IY/ekluwacze: 0-4%, charakterystyczne smukłe pazury z retuszem prawie dnoknlnym; kolce słabo wyodrębnione (tabl. LXXXV 8);

II (tdzeniowe: 0-23%, są to ciosaki rdzeniowe o przekrojach soczewkowatych i nwidnym ostrzu (tabl. LXXXV 7); także formy odłupkowe o kształcie trapezowa-l,vm i prostym ostrzu; piki, wiertniki makrolityczne;

i '..brojnlld: zwykle 10-60%, najliczniejsze są krępe półtylczaki typu Ko-uminlni (tabl. DXXXV 2-5, 27). Zaraz po nich idą krępe równoramienniki (tabl. I.X XXV l» II, 20-31), smukłe trójkąty rozwartokątne i krępe trójkąty nierówno-i"^m in (tnhl l,XXXV 13, 14). Należy wreszcie wymienić stale obecne, choć mniej lii . nr lylr .dtl lancetowate i typu Stawinoga (tabl. LXXXV 12, 24- 26), zdwojone P"11 v11 nkl (t:d)l. LXXXV 16) i krępe półksiężyce (tabl. LXXXV 15);

M Inni : występują płytkowate, gładzone kamienie-osełki;

U Wyroby z kości i rogu — harpuny typu Dobbertin-Duvensee oraz Pritzerbe (lubi l .XV. IV 18, 10). Ponadto rzadziej harpuny typu Mullerup i z jednym zadzio-rem (Nr 5) oraz ostrza wrzecionowate. Sztylety (?), dłuta, motyki z kości śródstopiu otworem, noże-skrobacze z kłów dzika, oprawki rogowe z otworem, „po-•ircdnlkr pnrostków jelenia;

On Wyroby drewniane — wiosła (Duvensee), strzały z tępą główką, pławiki do uleci (Nohon Viecheln);

il .''./tuku i ozdoby - ryte ornamenty na narzędziach (motywy a, c, d, h, k wg ('Im ku, 1 ODM), głównie na motykach i toporkach (?) oraz maski czarodziejskie t i *.i. ■ Ivi jelenia, naszyjniki i zawieszki z przewierconych zębów zwierzęcych.

V    Ludność kultury Duvensee zamieszkiwała niżowe lasy, zakłada-|i|i ,'•) w *¹ osady otwarte (ITohen Viecheln) nad jeziorarńi lub nad wolno plsnącymi rzekami średniej wielkości oraz w pasie nadmorskim. Znamy lal krótkotrwale obozowiska tej kultury (Gerwisch 2, Melsted).

VI    Być może z kulturą Duvensee wiążą się trzy groby szkieletowe

:ioh y ItMfiui oImi/.owInKm Phmlicig (?) Pnmtillo nmiy Iłył obr/.ądclt duło palny (M*• InI*'«I).

VII Od pniowy VIII do początków Vl Iyfi 1/|«■ 11m• In p u.e. (duły C|,i l pyłkowe oraz dmio stnitygniNezno I typologiczne); w Skandynawii do połowy VII tysiąclecia.

VIII.    Genetycznie zwiąaann ze środowiskiem ahrensbursklm I pó no uwigdaluńskim. W późnej swej fuzle przyjęła trapezy.

IX.    Znsięg — por. mapa 15.

X.    Dzieli się na trzy grupy terytorialne: klasyczną (Duvonseo, Molu o Vleeheln), Fien (Fienerode 2, Gerwisch 2) i Melsted (Linncbjnr, llemilup,< Iłostiille). Grupa Melsted wyróżnia się liczniejszą obecnością tyle.-.uków lancetowatych, a grupa Fien — licznymi ostrzami tardenuasklml i ma lymi rozmiarami ciosaków.

Kultura komornicka

I.    Stanowisko eponymiczne: Komornica VI (Polska).

II.    Jednostkę wydzielił S. K. Kozłowski (1965), niezależnie od lepu została wydzielona przez H. Więckowską i M. Marczak (1967 cykl o n wiański), ponadto opracowanie Z. Bagniewskiego (1972).

III.    Trine najważniejsze stanowiska: Bartków 7/1, Całowanie, C/.olad Wielka I, Dzierżno 1 i 3, Grzybowa Góra, IV/57, i VIII/59, Majdan II I Pobiel 10₍ Poddębe I, Stawinoga I, Swornigacie 4, Trzebca l, Wieli;. ■ w XI I XII, Witów (Polska); Barca I ? (CSRS).

IV Charakterystyka inwentarzy:

I. Rdzenie — małe i mikrolityczne rdzenie dwupiętowe — wiórowe i wiórowa "U łupkowe; także podobnej wielkości jednopiętowe;

2. Półsurowiec — małe krępe nieregularne wióry, odłupki wiórowało om ml

lupki;

:i. Technika rylcowcza, retusz zatępiający, nieraz dwustronny;

<1. Narzędzia:

A.    Drapacze: 10-37%, najliczniejsze są okazy krótkie łukowo (tabl. i. VI 2, 5, 6, 29, 30, 32) oraz groszaki i podgroszaki (tabl. L.XXVI 1, 4, 33). Ponadto ilnnO licznie występują krępe drapacze łukowe (tabl. LXXX!VI 3, 31), natomiast i udlm smukłe;

B.    Skrobacze: zwykle 1-15%, okazy wielorakie (tabl. LXXXVf 7);

C.    Rylce: 3-13%, są to głównie krępe, masywne formy - częściej wi;id"w< boczne (tabl. LXXXVI 8), rzadziej klinowate;

F. Przekłuwacze: 1-6%, charakterystyczne smukłe pazury, zwykle iHum/h wane na całej długości (tabl. LXXXVI 9);

K. Zbrojniki: 33-72%, reprezentowane są głównie przez tylczakl typu filawl noga (tabl. I,XXXVI 10 - 13, 34- 38) i lancetowate (tubl. LXXXVI 14, 15, 30), U\v uic> olc. 20 - 50% zbrojników, półtylczaki typu Komornica (tabl. I,XXXVI Ul I»», 40-42) 10 - 30%, równoramienni!?! (tabl. l.XXXVI 20 - 24, 43), 15 - 20%, I i <jp*