3) PBB-tel«*tilacze palenia, tłumiące płomień dodawane do rozmaitych
ftoirtóoiUL w Uouxpuie«oiJr-, pcotCL ^>1u^>iuŁł»q.
ptcwaztói do euufo i ^op iU^lioy^r
“o:
a 0
4) TCDD - Dioksyny - istnieje około 200 kombinacji. Są to bardzo trujące substancje, bardziej niż Cl cyjanek potasu. Dopuszczalna dawka tygodniowa dla człowieka to 35 pg/kg masy żywej. W '83
śledzie bałtyckie zawierały 0,1-0,q pg/g. W UE jest plan wprowadzenia zakazu połowu ryb bałtyckich. Dioksyny nie są produkowane jako produkt pożyteczny dla człowieka, Są produktem ti, ubocznym szczególnie przy spalaniu odpadów (tych, które zawierają związki chloru, tworzywa sztuczne). UE postawiła bardzo surowe warunki spalania odpadów. ttDt) liQ||ruidzÓ| foltAljCiJUA, dżoti/njkiO.
5) Furany - także powstają w trakcie spalania, albo w procesach chemicznych jako produkt uboczny.
Substancje nie znajdujące się na liście TZO: cMotrC>fLuzDK<>Mwz>ua
CFtW
C,FC fi
ttljF
• CFC - Freony - chlorofluorowęglowodory - wyprrWukowane, ponieważ pojawiło się zapotrzebowanie na substancję stosowaną w systemach chłodniczych: nie palna, dobrze działająca jako czynnik chłodniczy. Zaczęto go dość często stosować, pojawił się także szeroko w produkcji sprayów, klimatyzatorów a także napowietrzonych (spienionych) tworzyw sztucznych. CFC uwolnione do atmosfery, wędrują (7-8 lat) do stratosfery, a pod wpływem promieniowania ultrafioletowego uwalniany jest chlor, który łączy się z ozonem neutralizując go (jedna cząstka chloru może zniszczyć wiele cząstek ozonu). W '83 w trakcie badań nad Antarktydą stwierdzono istnienie dziury ozonowej. Uszczuplenie warstwy ozonowej sprawia, że do powierzchni ziemi dociera więcej promieniowanie ultrafioletowego (niebezpieczne dla skóry: nowotwory), a także następuje w ekosystemach wodnych zmniejszenie populacji fitoplanktonu (pierwszego elementu łańcuchu pokarmowego). Zwiększa się również zagrożenie dla wzroku ludzkiego. Chłodziarki powinny być specjalnie utylizowane ponieważ zawiera sporo freonu. | taimk. mtiMOUJia. keowjuur nWijuAnir. (doićuoauu hwżuiosMl WrLa. (.oWt Jąihj) ' cpi - jW- )
Inne substancje groźne: -Wjl &frcpou. f «mlrAUęte p*j)
Metale ciężkie - ich gęstość jest większa niż 4,5 (jłcm3 lub ich związki (Rtęć, ołów, kadm, cynk, chrom). Wbudowują się w pewne substancje w organizmie np. enzymy i inne substancje biochemiczne, powodując, że zaburza się sterowanie informacjami wewnątrz tego organizmu.
■ Rtęć - w warunkach pokojowych jest w stanie ciekłym, Jest bardzo trująca, powoduje zmiany w układzie nerwowym człowieka. Jest stosowana jako ciecz w termometrach, jako matehal roboczy w pompach próżniowych (dobra szczelność). Jest to zdradliwy materiał, bardzo ruchliwy materiał, jeżeli wyleje się na jakąś powierzchnię, niemalże nie da się usunąć, cały czas będzie parować, metodą jest posypywanie rozlanej rtęci siarką. Występuje także w świetlówkach. Stosowano także jej związki w zaprawianie ziaren przed zasianiem, a także jako katalizator przy produkcji tworzyw sztucznych. W latach '90 w rzekach wpływających do Bałtyku szacowano, że znajduje się od 8 do 44 ton rtęci.
Była. ńtorayeaiia icJw yaiik ttolUiWJij ńtorcwaiUŁ uso ' J - AnodWc .....