ekonomia (119)

260 IX. Podstawowe kategorie i czynniki wzrostu gospodarczego

wielkość (np. o 10 mld zł) pociąga za sobą jednakowe zmiany wydatków konsumpcyjnych (w naszym przykładzie o 8 mld zł) w całym obszarze zmian dochodu. Jest to funkcja rosnąca, gdyż wzrost dochodu powoduje wzrost wydatków konsumpcyjnych. Prosta ilustrująca funkcję konsumpcji przecina oś pionową przy C = 10, co oznacza, że istnieją pewne wydatki konsumpcyjne o charakterze autonomicznym (wynoszące 10), niezależne od poziomu dochodu (dochód wynosi wówczas zero). Nachylenie tej prostej zależy od stosunku przyrostu zmiennej odłożonej na osi pionowej do odpowiadającego mu przyrostu zmiennej odłożonej na osi poziomej, a wiec od stosunku AC/AY. Stosunek ten (wynoszący 0,8) nazywamy -jak wiemy - krańcową skłonnością do konsumpcji. Tak więc nachylenie prostej ilustrującej funkcję konsumpcji zależy od wysokości krańcowej skłonności do konsumpcji. Przy wyższej skłonności prosta jest bardziej pionowa; przy niższej skłonności prosta jest bardziej płaska.

Funkcję konsumpcji opisaną w tablicy IX.3 i zilustrowaną na rys. IX.5 można również wyrazić algebraicznie;

C = 10 + 0,8 K    (IX. 12)

Występujący w równaniu (IX. 12) wyraz wolny wskazuje na wielkość autonomicznych wydatków konsumpcyjnych (wynoszą one 10), natomiast współczynnik stojący przed zmienną Y określa nachylenie prostej ilustrującej funkcję konsuin-pcji. Jak już wiemy, nachylenie to określone jest przez krańcową skłonność do konsumpcji.

Możemy obecnie zapisać w sposób bardziej ogólny równanie funkcji konsumpcji, zakładając jej postać liniową :

C = C„ + k_yl ■ Y,    (IX. 13)

gdzie: C - wydatki konsumpcyjne ogółem, C„ - autonomiczna część wydatków na konsumpcję, k_it - krańcowa skłonność do konsumpcji, Y - dochód narodowy.

Rozważmy nieco bliżej oszczędności, które - jak już wiemy - są nie skonsumowaną częścią dochodu narodowego. Ze względu na to, że przy danym dochodzie zmiany oszczędności są ściśle związane ze zmianami wydatków konsumpcyjnych, czynniki determinujące te wydatki są zarazem determinantami oszczędności. Ograniczmy nasze rozważania - podobnie jak w przypadku wydatków konsumpcyjnych - do wpływu dochodu na oszczędności.

Funkcja oszczędności określa poziom zamierzonych oszczędności przy różnych poziomach dochodu narodowego. Rozważmy funkcję oszczędności określoną w tablicy IX.3; jej ilustrację graficzną zawiera rys. IX.6. Można ją również zapisać algebraicznie:

S = -10 + 0,2Y.    (IX.14)

Rys. IX.6. Funkcja oszczędności