y - - | ||
w śwlecie |
w Polsce | |
Rząd 31. Motyle (Lepidoptera) |
150 000 |
3 000 |
Rząd 32. Błonkówki (Hymenopteia) |
110 000 |
6 000 |
Rząd 33. Pchły (Aphaniptera) |
1200 |
62 ' " |
Rząd 34. Muchówki (Diptera) |
'l k1 ~$Q 000 |
6 000 |
Razem |
809 649 |
26112 |
Należy sądzić, że umiejętność układania skrzydeł wzdłuż ciała powstała niezależnie, zarówno wśród części potomków pierwotnoskrzydłych, jak i u potomków nowoskrzydłych. Skłania to do zaniechania stosowania podziału owadów uskrzydlonych na wymienione grupy.
Jest również zrozumiałe, że jednorodność przednich i tylnych skrzydeł jako narządów metamerycznych jest pierwotnym i prymitywnym stanem. W latach czterdziestych bieżącego stulecia B.B. Rodendorf i B.B. Szwanwicz niezależnie wykazali, że ewolucja skrzydeł jako aparatu służącego do lotu przebiega w kierunku uzyskania przewagi jednej pary skrzydeł nad drugą. U większości owadów zasadnicze znaczenie przy locie ma przednia para skrzydeł, tylna para zaś często łączy się z przednimi skrzydłami specjalnymi przyczepami i ich wielkość ulega zmniejszeniu. U niektórych owadów, np. karaczanów lub chrząszczy przednie skrzydła przyjmują ochronną funkcję, przekształcając się w pokrywy, co sprawia, że tylne skrzydła przejmują funkcję latania. Ogólnie biorąc doskonalenie lotu następuje kosztem rozwoju funkcjonalnej dwuskrzydłowoś-ci, która np. u muchówek (Dipteia) przekształca się w dwuskrzydłowość morfologiczną. Prawidłowość ta, znana jako zasada dipteryzacji lub zasada Rodendorfa-Szwanwicza, stanowi jeden ze szczególnych przykładów znanej zasady oligomeryzacji metamerycznych narządów (zasada Dogiela) i stanowi istotny element teorii współczesnej klasyfikacji owadów uskrzydlonych.
Na koniec można podkreślić, że w ostatnich latach badania licznych autorów wykazały, że podgromada bezskrzydłych (Apterygota) nie jest jednorodna. Wśród nich rząd szczeciogonków (Thysanura) ma więcej cech wspólnych z owadami uskrzydlonymi (Pterygota) niż trzy pozostałe rzędy: pierwogonki (Protura), skoczogonki (Collembola) i widłogonki (Dipluia). Szczeciogonki, podobnie jak owady uskrzydlone, odznaczają się nieukrytymi narządami gębowymi, tj. ektognatyzmem. Natomiast trzy pozostałe rzędy mają szereg wspólnych specyficznych cech, w tej liczbie entognatyzm, to jest ukrycie narządów gębowych w puszce głowowej. W związku z tym niektórzy autorzy wydzielają wymienione rzędy w specjalne podgromady lub łączą pierwogonki, widłogonki i skoczogonki w oddzielną podgromadę (Entognatha) przeciwstawiając ją wszystkim pozostałym owadom.
Ogólnie systematykę owadów możemy przedstawić następująco.
Charakterystyka rzędów owadów (Pfadta, 1962, uzupełnione)