Ad 1) Twórcy: G. Almond, S. Verba -> według nich istnieją 3 idealne typy kultury politycznej:
- parafiańska (tradycyjna) - kompletny brak wiedzy o polityce i życiu publicznym
- poddańcza
- partycypacyjna - demokracja - obywatele w pełni uczestniczą w polityce i procesach
Najlepszy typ kultury to poddańczo-partycypacyjny (obywatelska).
Ad 2) Kultura:
- inwidualistyczna - akceptuje dobro prywatne, własność, wolność (USA).
- kolektywistyczna - silne odczuwanie przez jednostki więzi grupowych, dyktowanych przez instytucja rodzinne i religijne (ISLAM)
Ad 3) egalitaryzm - równość wszystkich członków społeczeństwa, odrzuca uprzywilejowanie. Stosunek elitarny - akcentuje elity. Samuel Litset - (UK) -tradycyjne sprawowanie urzędów przez elitę, nie zależnie od kwalifikacji (dżentelmeni).
Ad 4) Andrzej Jabłoński wyróżnił postawę demokratyczną i autorytarną. Demokratyczna - konflikt polityczny wpisany w ludzką naturę. Sposób jego rozwiązania zależy od kultury. Autorytarna - tylko przy pomocy siły można rozwiązać konflikt społeczny. Ad 5) Kultura:
- tradycyjna - nie dopuszcza do siebie żadnych innych wartości
- nowoczesna - przyjmuje nowe wartości
Kultura polityczna krajów postkomunistycznych (dwie szkoły):
1) Z. Brzeziński - kultura rosyjska - autorytarna. Piętno totalitaryzmu nie przewiduje, że w Rosji rozwija się demokracja.
2) M. Lewin - bolszewizm, stalinizm, komunizm to tylko epizod. Rosja zacznie szanować3) wartości demokratyczne po upadku komunizmu.
PAŃSTWO
Nazwa państwa wykształciła się w długim okresie historycznym.
- w starożytnej Grecji - polis - wspólnota wolnych, równych obywateli, polis - państwo-miasto.
- starożytna republika rzymska - polis następnie civitas - wspólnota ludzka, gmina obywatelska. Następne pojęcie republika - ustrój oparty na wybieralności urzędników, następnie imperium (romanum).
- średniowiecze - regnum - podkreślające ustrój monarchiczny. U Germanów - Land -podkreślający pierwiastek terytorialny. Także republika - ustrój miejski, republikański.
- XV-XVI wiek - Włochy - stato (od łac. statu) Nicolo Machiawelli - organizacja władzy politycznej - ustrój polityczny. Francja (Jean Boden „Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej") -republika to państwo w ogóle.
- termin państwo XIX wiek - Niemiec Jerzy Jelinek „Ogólna nauka o państwach" - użył terminu Stadt - państwo to władza ludności i terytorium.
Polska pod wpływem łacińskiego nazewnictwa - Rzeczpospolita - używamy do określenia ustroju.
XVI Rzeczpospolita - jako państwo w ogóle.
XVIII Rzeczpospolita - ustrój demokracji szlacheckiej.
Do wieku XIX - rzeczpospolita, regnum, królestwo, policja, korona.
Pięć definicji państwa:
1) funkcjonalna
2) elementarna
3) psychologiczna
4) socjologiczna
5) klasowa