Foto2352

ze wodni

Nieco inaczej sprawa przedstawia się w stosunku do centralnych organów administracji rządowej. Zaznaczyć wypada, że nie istnieje prawna definicja takiego podmiotu. Nauka prawa administracyjnego posługuje się wprawdzie definicją organu administracji i wyodrębnia w administracji rządowej organy naczelne i centralne, ale od strony formalnej kwestie te nie zostały dotychczas uregulowane. Niewątpliwie centralne organy administracji rządowej są tworzone na podstawie ustaw, które wskazują ich zakres zadań publicznych, uprawnienia do stosowania środków władczych oraz podmioty, którym te organy podlegają lub przez które są nadzorowane. Wskazać także należy, że centralne organy administracji rządowej działają w imieniu i na rachunek państwa na całym jego obszarze. Dla potrzeb uzk trzeba tu jeszcze dokonać dodatkowej klasyfikacji według kryterium dysponowania środkami publicznymi. Centralne organy administraqi rządowej dzielą się zatem na:

-    dysponentów części budżetowej,

-    dysponentów budżetu państwa drugiego lub trzeciego stopnia, ustanawianych przez dysponentów części budżetowej.

Komentowany ust. 2 art. 26 uzk odnosi się wyłącznie do centralnych organów administracji rządowej będących dysponentami części budżetowej. W 2009 r. byli to:

-    prezes Urzędu Zamówień Publicznych (cz. 49),

-    prezes Urzędu Regulacji Energetyki (cz. 50),

-    prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (cz. 53),

-    prezes Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych (cz. 54),

-    szef CBA (cz. 56),

-    szef AB W (cz. 57),

-    prezes GUS (cz. 58),

-    szef AW (cz. 59),

-    prezes WUG (cz. 60),

-    prezes Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej (cz. 61),

-    prezes Głównego Urzędu Miar (cz. 64),

-    prezes PAA (cz. 68),

-    prezes Urzędu Transportu Kolejowego (cz. 71).

Powyższe wyszczególnienie nie obejmuje tzw. organów regulacyjnych o nie-przypisanym statusie centralnego organu administracji rządowej (np. prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji) i organów państwowych, których pozycja ustrojowa jest niejednoznaczna (np. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych). Może też budzić wątpliwości natury merytorycznej co do faktycznej konieczności i potrzeby planowania środków budżetowych na realizację zadań z zakresu zarządzania kryzysowego przez niektóre wskazane podmioty. W tym wypadku ewidentnie zwyciężyła zasada nieuznająca wyższości wyjątków nad racjonalnością. Nasuwa się także innego rodzaju wątpliwość - czy omawiany obowiązek rozciąga się także na centralne organy administracji rządowej, nadzorowane lub podległe właściwym ministrom, które nie są samodzielnymi dysponentami części budżetowej. Tu w szczególności wypada wskazać

na te organy, których rola w systemie zarządzania kryzysowego jest niepodważalna i które sama uzk dozwala włączyć na prawach członka do RZZK”^ł. 1 choć uzk tego nie przewiduje, to wydaje się, iż te centralne organy administracji rządowej powinny być zobowiązane do planowania środków budżetowych na wykonywanie zadań z zakresu zarządzania kryzysowego poprzez stosowne wytyczne do planowania budżetowego wydane przez dysponentów głównych.

W art. 25 ust. 3 uzk przewidziano możliwość zlecania zadań z zakresu zarządzania kryzysowego, realizowanych na szczeblu krajowym przez administrację rządową, jednostkom samorządu terytorialnego. Polskie prawo rozróżnia dwa sposoby przekazywania zadań zleconych: przez ustawy lub w drodze porozumienia z organami administracji rządowej.

Ustawowe przekazanie zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ma charakter przymusowy. Jednostki te są wówczas zobowiązane do przejęcia tych zadań, natomiast po stronie organu administracji rządowej spoczywa obowiązek zagwarantowania zleceniobiorcom środków finansowych w wysokości zapewniającej realizację zadań zleconych. Sama uzk nie precyzuje tego typu zadań, choć nietrudno sobie wyobrazić uchwalenie innej epizodycznej ustawy, wymuszonej sytuacją szczególną, która może zlecić jednostkom samorządu terytorialnego takie zadania. Jednak wówczas to w tym nowym akcie prawnym powinien zostać określony katalog tych zadań oraz zasady ich przekazania. Stąd też wniosek, iż podstawowym sposobem przejęcia zadań zleconych z zakresu zarządzania kryzysowego jest zawarcie porozumienia w rej sprawie. Szczegółowe zasady i terminy przekazywania dotacji na realizację przez jednostki samorządu terytorialnego zadań na mocy porozumień, zgodnie z art. 48 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, określa się w tych porozumieniach. Istnieją jednak pewne ograniczenia, bowiem na tryb ren konieczna jest co do zasady zgoda organu stanowiącego właściwej jednostki samorządu terytorialnego”⁴. Strony w porozumieniu powinny określić przynajmniej:

-    przedmiot i zakres realizowanych zadań,

-    prawa i obowiązki podmiotów je realizujących,

-    kwotę środków finansowych przeznaczonych na realizację zadań zleconych,

-    terminy przekazania środków finansowych.

Środki finansowe na realizację zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego wypłaca się w formie dotacji celowych. Pojęcie dotacji celowych definiuje w art. 106 ust. 2 ustawa o finansach publicznych jako wydatki budżetu państwa

“Aa! im. 3 pk( 2-7, 9. 12-14 uzk.

*^M Takie dyspozycje wynikają z art- 8 ust. 2 uzk w związku z art. 18 ust. 2 pkt 11 ustawy o lamortąiluc gminnym oraz z art. S ust. I uzk w związku z art. 12 pkt 9a ustawy o samorządzie powiatowym, które stanowią, żc przyięcie zadań administracii rządowci w drodze porozumienia wymaga dla swej ważności uchwały odpowiednio rady gminy i rady powiatu. Do wylącmti właściwości tych organów należy bowiem podejmowanie uchwal w tprjwic przyjęcia zadań z zakresu administracji rządowej. Podobnego uregulowania mc odnajduje się w ustawie o samorządzie wojewódzkim, która mc dopuszcza innej formy przekazywania zadań administracji rządowej niż wyłącznie w drodze ustawy.

203